Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ TƯ

Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh


PHẨM KIM CANG THỨ MƯỜI BA

            Ngài Tu Bồ Ðề thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Do cớ gì mà Bồ-Tát được gọi là đại Bồ-Tát?
           Ðức Phật nói: "Này Tu Bồ Ðề! Ở trong quyết định chúng, Bồ-Tát này là bực thượng thủ nên gọi là đại Bồ-Tát.
            Ðây là quyết định chúng; tánh địa nhơn, bát nhơn, Tu Ðà Hoàn, Tư Ðà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Bích Chi Phật, sơ phát tâm Bồ-Tát nhẫn đến bất thối chuyển đại Bồ-Tát.
            Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát phát đại tâm chẳng hư hoại như kim cang thời sẽ là bực thượng thủ trong quyết định chúng.
            Ngài Tu Bồ Ðề thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát phát tâm thế nào mà gọi là đại tâm như kim cang chẳng hư hoại?
            Ðức Phật nói: "Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát phát sanh tâm như vầy.
            Ở trong vô lượng đời sanh tử, tôi sẽ đại thệ trang nghiêm, tôi sẽ bỏ tất cả sở hữu, tôi sẽ đối với tất cả chúng sanh bằng tâm bình đẳng, tôi sẽ phải đem tam thừa độ thoát tất cả chúng sanh làm cho họ nhập vô dư Niết bàn, tôi độ tất cả chúng sanh xong rồi nhẫn đến không có một người nhập Niết bàn, tôi sẽ phải hiểu rõ tướng bất sanh của tất cả pháp, tôi sẽ thuần dùng tâm nhứt thiết chủng trí để thật hành sáu ba la mật, tôi sẽ phải học trí huệ tỏ thấu tất cả pháp, tôi sẽ phải tỏ thấu chư pháp nhứt tướng trí môn, tôi sẽ phải tỏ thấu nhẫn đến chư pháp vô lượng trí môn.
            Ðây gọi là đại Bồ-Tát phát sanh đại tâm chẳng hư hoại như kim cang. An trụ trong đại tâm này, đại Bồ-Tát là bực thượng thủ trong quyết địnhchúng. Vì pháp dụng đây vô sở đắc vậy.
            Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát phát tâm như vầy:
            Tôi sẽ thay thế cho tất cả chúng sanh trong mười phương mà chịu những sự đau khổ, hoặc chúng sanh địa ngục, hoặc chúng sanh các loài súc sanh, hoặc c húng sanh Ngạ quỷ, nhẫn đến thay thế chịu khổ nhọc cho mỗi một chúng sanh trong vô lượng trăm ngàn ức kiếp đến khi nào chúng sanh ấy được nhập vô dư Niết Bàn, sau đó tôi tự vun trồng thiện căn trong vô lượng trăm ngàn ức vô số kiếp sẽ được vô thượng bồ đề.
            Ðây là đại tâm như kim cang chẳng hư hoại. An trụ trong đại tâm này, đại Bồ-Tát là bực thượng thủ trong quyết định chúng.
            Này Tu Bôò Ðề! Ðại Bồ-Tát lại phát sanh đại-khoái-tâm. Từ lúc sơ phát tâm nhẫn đến khi thành vô thượng bồ đề, đại Bồ-Tát chẳng sanh tâm tham nhiễm, sân khuể ngu si kiêu mạng, chẳng sanh tâm Thanh Văn, tâm Bích Chi Phật.
            Ðây là đại khoái tâm. An trụ trong đại khoái tâm này, đại Bồ-Tát là bực thượng thủ trong quyết định chúng. Ðại Bồ-Tát cũng chẳng nghĩ nhớ có đại khoái tâm này.
            Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát lại phải phát sanh bất-động-tâm, chính là tâm thường nghĩ nhớ nhứt thiết chủng trí, cũng chẳng nghĩ nhớ là mình có tâm bất động này.
            Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát lại phải phát sanh tâm lợi ích an lạc cho tất cả chúng sanh, chính là cứu tế cho tất cả chúng sanh và chẳng rời bỏ tất cả chúng sanh, cũng chẳng nghĩ nhớ có tâm lợi ích an lạc này.
            Do đây nên đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật là bực thượng thủ trong quyết định chúng.
            Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát phải hát sanh tâm dục-pháp hỉ-pháp lạc-pháp.
            Gì là pháp? Chính là thiệt tướng của các pháp. Nơi pháp này mà tin chịu và lãnh thọ thời gọi là dục-pháp và hỉ-pháp. Còn thường tu hành pháp này thời gọi là lạc pháp.
            Do đây nên đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật có thể làm bực thượng thủ trong quyết định chúng. Vì pháp dụng đây vô sở đắc vậy.
            Này Tu Bồ Ðề! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát an trụ nội không nhẫn đến vô pháp hữu pháp không thời có thể làm thượng thủ trong quyết định chúng. Vì pháp dụng đây, vô sở đắc vậy.
            Lại này Tu Bồ Ðề! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát an trụ trong tứ niệm xứ nhẫn đến trong mười tám pháp bất cộng thời có thể làm thượng thủ trong quyết định chúng. Vì pháp dụng đây vô sở đắc vậy.
            Lại này Tu Bồ Ðề! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát an trụ trong như kim cang tam muội nhẫn đến an trụ trong ly-chấp-trước-như-hư-không-bất-nhiễm tam muội thời là bực thượng thủ trong quyết định chúng. Vì pháp dụng đây vô sở đắc vậy.
            Này Tu Bồ-Ðề! Ðại Bồ-Tát an trụ trong các pháp như vậy thời có thể làm thượng thủ trong quyết địnhchúng. Do duyên cớ này mà Bồ-Tát được gọi là đại Bồ-Tát.