Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ MƯỜI HAI
Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM TƯƠNG TỢ THỨ BA MƯƠI TÁM PHẦN DƯỚI
           Thiên Ðế Thích Ðề Hoàn Nhơn thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Những gì là tương tợ Bát-Nhã ba la mật?
          Ðức Phật nói:
          - Có thiện nam thiện nữ nói hữu sở đắc Bát-Nhã ba la mật, đây là tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Thiên Ðế thưa:
          - Thế nào là thiện nam thiện nữ nói hữu sở đắc Bát-Nhã ba la mật, đây là tương tợ Bát-Nhã ba la mật?
          Ðức Phật nói:
          - Thiện nam thiện nữ nói rằng sắc vô thường, thọ tưởng hành thức vô thường, thật hành như vậy là thật hành Bát-Nhã ba la mật. Người tu hành cầu sắc vô thường, cầu thọ tưởng hành thức vô thường. Ðây là thật ành tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Nói nhãn vô thường đến ý vô thường, nói sắc vô thường đến pháp vô thường, nói nhãn giới sắc giới nhãn thức giới vô thường đến ý giới pháp giới ý thức giới vô thường, nói địa chúng vô thường đến thức chủng vô thường, nói nhãn xúc vô thường đến ý xúc vô thường, nói nhãn xúc nhơn duyên sanh thọ vô thường đến ý xúc nhơn duyên sanh thọ vô thường.
          Như nói về vô thường, nói khổ, nói vô ngã cũng như vậy.
          Lúc hành giả thật hành đàn na ba la mật, vì nói sắc đến ý xúc nhơn duyên sanh thọ vô thường khổ vô ngã, có thể thật hành như vậy là thật hành Bát-Nhã ba la mật.
          Như lúc thật hành đàn na ba la mật, lúc thật hành thi la ba la mật đến Bát-Nhã ba la mật, lúc thật hành tứ thiền đến tứ vô sắc định, lúc thật hành tứ niệm xứ đến nhứt thiết trí, cũng vì nói vô thường khổ vô ngã, có thể thật hành như vậy là thật hành Bát-Nhã ba la mật.
          Này Kiều Thi Ca! Như trên đó gọi là tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại ày Kiều Thi Ca! Thuở vị lai, thiện nam thiện nữ nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật rằng các người tu hành Bát-Nhã ba la mật. Lúc tu hành Bát-Nhã ba la mật, các người sẽ được Sơ địa đến Thập địa. Với thiền na đến đàn na ba la mậtcũng nói như vậy.
          Nghe lời giải thuyết như trên, hành  giả dùng tương tợ hữu sở đắc, dùng tổng tướng tu  Bát-Nhã ba la mật này. Ðây gọi là tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ muốn  nói Bát-Nhã ba la mật. Bảo rằng các  người tu hành Bát-Nhã ba la mật rồi sẽ hơn hàng Thanh Văn Bích Chi Phật. Ðây gọi là nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ vì cầu Phật đạo nên giải thuyết rằng các người tu hành Bát-Nhã ba la mật xong, sẽ nhập Bồ-Tát vị được vô sanh pháp nhẫn. Ðã được vô sanh pháp nhẫn bèn trụ Bồ-Tát thần thông, từ một Phật quốc đến một Phật quốc cúng dường cung kính tôn trọng tán thán chư Phật. Ðây là giải thuyết tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật đạo, thiện nam thiện nữ giải thuyết rằng các người học Bát-Nhã ba la mật này, thọ trì đọc tụng chánh ức niệm, thời sẽ được vô lượng vô biên vô số công đức. Ðây gọi là nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật đạo, thiện nam thiện nữ nói rằng như quá khứ vị lai hiện tại chư Phật, tất cả công đức tihện căn từ sơ phát tâm đến thành Phật, đều hồi hướng vô thượng bồ đề. Ðây là giải thuyết tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Thiên Ðế thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Thiện nam thiện nữ vì cầu Phật đạo, thế nào là chẳng nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Ðức Phật nói:
          - Này Kiều Thi Ca! Nếu vì cầu Phật đạo, thiện nam thiện nữ giải thuyết Bát-Nhã ba la mật như vầy: Này thiện nam tử! Nhà ngươi tu hành Bát-Nhã ba la mật  chớ quán sắc vô thường.
          Tại sao vậy? Vì sắc sắc tánh rổng không. Sắc tánh ấy chẳng phải pháp. Nếu chẳng phải pháp, thời gọi là Bát-Nhã ba la mật.
          Trong Bát-Nhã ba la mật, sắc chẳng phải thường chẳng phải vô thường.
          Tại sao vậy? Vì trong Bát-Nhã ba la mật, sắc còn bất khả đắc, huống là thường với vô thường.
          Giải thuyết thọ tưởng hành và thức cũng như vậy.
          Giải thuyết như vậy thời gọi là chẳng nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Lại này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật đạo, thiện nam thiện nữ nói rằng: Nhà ngươi tu hành Bát-Nhã ba la mật, đối với các pháp chớ có đi qua cũng chớ có đứng lại.
          Tại sao vậy?
          Vì trong Bát-Nhã ba la mật, không có pháp gì qua được đứng được. Bỡi tất cả pháp tự tánh rổng không. Tự tánh rổng không là chẳng phải pháp. Nếu chẳng phải pháp thời tức là Bát-Nhã ba la mật.
          Trong Bát-Nhã ba la mật không có pháp gì nhập được, xuất được, sanh được diệt được.
          Giải thuyết như vậy thời gọi là chẳng nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Nhẫn đến  nói rộng như vậy  trái hẳn với tương tợ, thời gọi là chẳng nói tương tợ Bát-Nhã ba la mật.
          Này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ phải nói nghĩa Bát-Nhã ba la mật như vậy.
          Nếu nói nghĩa Bát-Nhã ba la mật như vậy, thời được công đức hơn trước.
          Này Kiều Thi Ca! Nếu có  người giáo hóa tất cả chúng sanh trong Diêm Phù Ðề, trong tứ thiên hạ, trong Tiểu Thiên thế giới, trong Trung Thiên thế giới, trong Ðại Thiên thế giới, nhẫn đến giáo hóa chúng sanh trong hằng sa quốc độ mười phương đều được quả Tu Ðà Hoàn, quả Tư Ðà Hàm, quả A Na hàm, quả A La Hán, quả Bích Chi Phật.
          Ngài nghĩ thế nào, người này được phước nhiều chăng?
          Thiên Ðế thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Người này được phước rất nhiều.
          Ðức Phật nói:
          - Vẫn không bằng thiện nam thiện nữ đem nghĩa Bát-Nhã ba la mật này, dùng nhiều nhơn duyên vì người khác giải thuyết, khai thị phân biệt cho họ hiểu biết. Bảo rằng các người đến lãnh thọ Bát-Nhã ba la mật này, siêng đọc siêng tụng, giải thuyết chánh ức niệm. Thật hành đúng như trong Bát-Nhã ba la mật đây nói.
          Tại sao vậy? Vì trong Bát-Nhã ba la mật xuất sanh hàng Tu Ðà Hoàn đến đạo Bích Chi Phật vậy.
          Lại này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ giaó hóa chúng sanh trong một Diêm Phù Ðề  nhẫn đến giáo hóa chúng sanh trong hằng sa quốc độ mười phương, làm cho phát tâm bồ đề nhẫn đến làm cho được bực bất thối chuyển, dầu được phước rất nhiều, nhưng vẫn không bằng người đem Bát-Nhã ba la mật giảng thuyết cho người khác, dùng những nhơn duyên khai thị phân biệt cho họ hiểu biết, bảo họ tu hành đúng như lời dạy trong Bát-Nhã ba la mật, sẽ được nhứt tihết trí,, pháp nhứt thiết trí và vô thượng bồ đề.
          Tại sao vậy? Vì trong Bát-Nhã ba la mật xuất sanh những đại Bồ-Tát sơ phát tâm, nhẫn đến xuất sanh  những đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Kiều Thi Ca! Chúng sanh trong một Diêm Phù Ðề nhẫn đến trong hằng sa thế giới mười phương phát tâm cầu vô thượng bồ đề. Nếu có thiện nam thiện nữ vì họ mà giảng giải rộng nghĩa Bát-Nhã ba la mật và khai thị phân biệt cho họ được hiểu biết.
          Có người vì một Bồ-Tát bất thối chuyển mà diễn thuyết Bát-Nhã  ba la mật và khai thị phân biệt cho được hiểu biết. Người này được phước rất nhiều.
          Lại này Kiều Thi Ca! Nếu có chúng sanh trong một Diêm Phù Ðề, nhẫn đến trong hằng sa thế giới mười phương đều được bực bất thối chuyển. Có tihện nam thiện nữ đem Bát-Nhã ba la mật giảng giải ý nghĩa cho những bực này. Trong đây có mộtoo Bồ-Tát muốn may chứng vô thượng bồ đề, nếu có người đem Bát-Nhã ba la mật giảng giải ý nghĩa cho Bồ-Tát này, thời được phước nhiều hơn hết.
          Thiên Ðế thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Như đại Bồ-Tát càng gần đến vô thượng bồ đề, lại càng nên giáo hóa thật hành sáu ba la mật, càng nên giáo hóa thật hành nội không đến vô pháp hữu pháp không, tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng. Lại nên cúng dường y phục ngọa cụ ẩm thực y dược tùy theo chỗ cần dùng mà cung cấp.
          Thiện nam thiện nữ pháp thí và tài thí cúng dường đại Bồ-Tát này thời được công đức hơn những công đức trước. Vì đại Bồ-Tát này mau thành vô thượng bồ đề vậy.
          Ngài Tu Bồ Ðề nói:
          - Lành thay, lành thay! Này Kiều Thi Ca! Ngài vì thánh đệ tử mà an ủy chư đại Bồ-Tát vì vô thượng bồ đề, nên đem pháp thí tài thí làm lợi ích, theo lẽ thời phải như vậy.
          Tại sao thế? Vì trong hàng Bồ-Tát xuất sanh chư Phật thánh chúng.
          Nếu Bồ-Tát chẳng phát tâm vô thượng bồ đề, thời Bồ-Tát này chẳng thể học sáu ba la mật đến pháp bất cộng, chẳng thể được vô thượng bồ đề.
          Nếu chẳng thể được vô thượng bồ đề thời không có Thanh Văn và Bích Chi Phật.
          Này Kiều Thi Ca! Vì thế nên chư đại Bồ-Tát học sáu ba la mật đến mười tám pháp bất cộng.
          Do học sáu ba la mật đến mười tám pháp bất cộng mà được vô thượng bồ đề.
          Do được vô thượng bồ đề nên dứt diệt ba ác đạo địa ngục ngạ quỷ súc sanh. Thế gian bèn có những dòng hào tộc, bèn có các cõi trời từ Tứ Vương Thiên đến Phi Phi tưởng thiên. Bèn có đàn na ba la mật đến Bát-Nhã ba la mật, bèn có nội không đến vô pháp hữu pháp không, bèn có tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng, bèn có Thanh Văn thừa Bích Chi Phật thừa và Phật thừa đều xuất hiện thế gian.

 

--o0o--