| 
           
      
  
           
  |               
             
               VĂN HỌC NGHỆ THUẬT
            
            
            
              
            
              
                
                   
                  - 
                  
                  Hương Bát Nhã
 
                  
                
                
                   
                  - 
                  
                  Thu Nguyệt
 
                  
                
                
                   
                  - 
                  
                  --o0o--
 
                  
                
                - 
                
                 
 
                - 
                
                Trắng 
                và trắng. Muột thơm và tinh khiết. Mặt đất dường như đỏ và mịn 
                hơn khi được trải mình ra đón nhận sự nương tựa dịu dàng của 
                những cánh hoa sứ ấy. Tôi khẻ khàng nhặt một bông sứ nhỏ, không 
                đưa lên mũi ngửi như thói thường mà trang trọng áp vào tai. 
                Trong làn hương tràn ngập, tôi nghe vẳng tiếng chuông ngân đẫm 
                mát. Ai đó ơi, hãy một lần thử xem, nhặt một bông sứ nhỏ sân 
                chùa, nhè nhẹ áp vào tai, sẽ nghe thấy những âm thanh và làn 
                hương kỳ diệu! Cái cảm giác lạ lùng mà tôi đoan chắc rằng ai đó 
                sẽ bất ngờ thấy mình khác hẳn đi .
 
                - 
                
                Ngôi chùa ẩn trong ngút ngàn hoa sứ trắng. Chùa Sứ - cái tên đã 
                giải thích rõ ràng, vậy mà tôi vẫn không khỏi ngỡ ngàng và bần 
                thần trước một vùng trắng thơm bạt nắng ...
 
                - 
                
                Chú điệu nhỏ dẫn tôi vào phòng khách, chõm tóc gọn gàng vắt qua 
                vành tai đen đến nao lòng. Chú thoắt ra, thoắt vào với mâm cơm 
                chay nhỏ gọn trên trên tay, lời mời cũng như vậy:
 
                - 
                
                - Dạ, cô dùng cơm.
 
                - 
                
                Tôi ngập ngừng hỏi:
 
                - 
                
                - Này, chú ơi! bông sứ có ăn được không? - tôi xòe cho chú thấy 
                một nắm bông sứ mà tôi vừa cẩn thận nhặt lên ngoài sân.
 
                - 
                
                Chú không nhìn tôi, nụ cười hiền bẩm sinh. Tôi sợ chú tưởng mình 
                hỏi đùa, liền nói thêm:
 
                - 
                
                - Thiệt mà! Người ta vẫn ăn được bông điên điển, bông so đũa, 
                bông huệ đó thôi?
 
                - 
                
                Chú quay lại nhìn tôi, bất ngờ hỏi:
 
                - 
                
                - Cô có thích hoa sứ không ?
 
                - 
                
                Tôi nhiệt tình:
 
                - 
                
                - Ồ, thích lắm! Nhất là hoa sứ ở đây. Có hương, có sắc mà còn có 
                cả thanh nữa đó, chú có thấy vậy không ?
 
                - 
                
                Ánh nhìn thân thiện đồng cảm làm tôi nghe người thật nhẹ. Tôi 
                cười, chú cũng cười, một cánh hoa sứ nhẹ nhàng rơi ngoài cửa sổ, 
                cũng ngoái vào gởi một nụ cười thơm ngát trong veo. 
 
                - 
                
                Dãy nhà khách nằm ngoài khuôn viên chùa, cách một bức tường cao, 
                nhưng làn hương của những bông sứ thì không có gì ngăn cách. Gió 
                hào phóng ban cho cả một vùng ngát dịu hương thơm. Một đêm thức 
                trắng. Tôi nằm lắng nghe cách những bông sứ rụng, tôi vẫn nghĩ 
                rằng mỗi bông hoa có một cách rơi rụng khác nhau. Trong tiếng 
                chuông mõ công phu, tôi vẫn nghe rải rác đó đây những âm thanh 
                rời cành thanh thản. Chợt nhớ và đồng cảm vô cùng bốn câu thơ 
                trong bài "Thính vũ" (nghe mưa) của Nguyễn Trãi :
 
                - 
                
                " Cách trúc xao song mật
 
                - 
                
                Hòa chung nhập mộng thanh 
 
                - 
                
                Ngâm dư hồn bất mỵ
 
                - 
                
                Ðoạn tục đáo thiên minh " ...
 
                - 
                
                (Qua bụi trúc tiếng mưa rơi khua vào cửa sổ đóng kín
 
                - 
                
                Hòa với tiếng chuông đi vào giấc mơ nhẹ nhàng 
 
                - 
                
                Ðã ngâm thơ rồi vẫn không ngủ được
 
                - 
                
                Nghe đứt nối cho đến khi trời sáng )
 
                - 
                
                Thật diệu kỳ! Mới hay rằng sự đồng điệu của tâm hồn con người 
                vượt qua tất cả, qua không gian, thời đại, con người và mọi qui 
                luật của thế gian.
 
                - 
                
                Tôi nằm mong đến sáng để được ra ngắm cảnh bình minh với những 
                cánh hoa sứ rơi đầy trên mặt đất, hít thở không khí ban mai với 
                mùi hoa sứ hòa cùng mùi khói hương phảng phất của cảnh chùa. Tôi 
                mơ màng nằm lo, sợ phải bất ngờ nghe một tiếng chổi quét sân của 
                một chú tiểu nào đó. Ðừng! Xin đừng quét đi những cánh hoa, dẫu 
                hoa khi rời cành thì đã là phận rác !
 
                - 
                
                Ba cây kim đồng hồ chia vòng tròn thời gian ra làm hai nửa: sáu 
                giờ đúng. Tôi choàng dậy, đi ra ngoài. Ơ kìa! Tôi không còn tin 
                ở mắt mình. Mặt đất sạch trơn không còn bóng dáng một cánh hoa 
                sứ nào cả. Tôi đã nghĩ rằng thêm một đêm, mặt đất sẽ trắng đầy 
                những hoa sứ rụng, chiều hôm qua tôi đã thấy rất nhiều hoa sứ 
                rụng rồi mà. Không nghe tiếng chổi khua, chẳng ai quét cả, thế 
                thì sao hoa lại biến đi đâu? Tôi đứng tần ngần ngước nhìn những 
                chùm hoa còn lại trên cành, rồi ngồi phịch xuống đất, những câu 
                hỏi cứ bay lả tả trong đầu...
 
                - 
                
                - Sao cô lại ngồi ở đây ?
 
                - 
                
                Tôi giật mình quay lại, chõm tóc đen vắt qua vành tai cũng mang 
                hình dấu hỏi. Tôi nói như mộng du :
 
                - 
                
                - Những cái bông sứ rụng .... đâu mất hết cả rồi ?!
 
                - 
                
                Vẫn nụ cười hiền bẩm sinh:
 
                - 
                
                - Con lượm hết rồi!
 
                - 
                
                Tôi đứng bật dậy, mừng rỡ, ngạc nhiên :
 
                - 
                
                - Ơ ! Chú lượm ư ? Thật là tuyệt !
 
                - 
                
                Tôi thầm nghĩ: chắc là chú cũng thương những cánh hoa ấy, sợ bị 
                người ta quét đi thì tội. Ôi ở đâu rơi xuống cho tôi gặp được 
                một tâm hồn tri kỷ tuyệt vời đến như vậy! 
 
                - 
                
                - Chú ơi, rồi chú để những xác hoa ấy ở đâu ?
 
                - 
                
                - Trên chánh điện.
 
                - 
                
                - Chánh điện ? - tôi bật hỏi - để làm gì ?
 
                - 
                
                - Cho nó nghe kinh
 
                - 
                
                - Trời? 
 
                - 
                
                Tôi lại ngồi phịch xuống đất. Một cảm giác khó tả tràn khắp 
                người tôi. Chú điệu nhẹ nhàng ngồi xuống bên cạnh, tay vu vơ vẽ 
                những vòng tròn trên mặt đất, rồi chú thầm thì:
 
                - 
                
                - Cô biết không, con cho những cánh hoa ấy nghe Pháp một ngày, 
                rồi sau đó con đem đi phơi nắng, phơi cho đến khô rang, con gói 
                vào bao và cất đi. Cô có muốn đi xem chỗ con phơi những cánh hoa 
                ấy không ?
 
                - 
                
                - Ồ, muốn lắm !
 
                - 
                
                - Nào thì đi .
 
                - 
                
                Chú dắt tôi len lõi qua mấy lùm cây rậm rạp. Một lối mòn nhỏ làm 
                bằng dấu chân của chú và chắc cũng chỉ có bước chân chú hằng 
                ngày đi qua đây. Một vùng đất trống với vài tảng đá, trên ấy đầy 
                ắp những bông hoa sứ đang phơi. Tôi đứng tần ngần nghe những 
                tiếng chim hót hồn nhiên quanh mình. AÂm thanh trong veo hòa vào 
                làn hương hoa ẩn hiện... Thấp thoáng  đây đó bên các lùm cây là 
                những cành hoa dại, cũng đang he hé mắt buồn nhìn những xác hoa 
                khô...
 
                - 
                
                Tôi đứng yên và chú cũng đứng yên. Chú không nói và tôi cũng 
                không nói. Hình như sự im lặng đã nói lên tất cả, nói nhiều hơn 
                và đúng nghĩa hơn bất cứ ngôn từ nào. Chắc chúng tôi đã đứng đó 
                rất lâu, lâu đến nỗi khi bước chân đi trở lại chùa, tôi có cảm 
                giác như mình đang đi trên hai bàn chân khác lạ.
 
                - 
                
                Chú dẫn tôi vào chánh điện, lẳng lặng mở cho tôi xem cái "kho 
                tàng" hoa sứ khô của chú cất dưới bệ thờ. Ðến lúc này thì tôi 
                không im được nữa:
 
                - 
                
                - Rồi chú định sẽ làm gì với những "bảo vật" kia?
 
                - 
                
                Ðôi mắt trong veo nhưng thật xa xôi, lạ lùng :
 
                - 
                
                - Sau này lớn lên, con sẽ tìm cách làm nhang bằng những bột hoa 
                sứ khô ấy để dâng hương cúng Phật.
 
                - 
                
                - Liệu có được không? - Tôi băn khoăn -  hoa sứ khi còn tươi thì 
                có hương thơm đấy, nhưng để khô lâu ngày rồi thì đâu có còn 
                hương?!
 
                - 
                
                Chú lặng lẽ nhìn tôi thật lâu, rồi thong thả vuốt lại dấu hỏi 
                đen nhánh trên đầu, bất chợt quay đi. Tiếng chú còn vương lại, 
                nghe rõ và ngân như một hồi chuông nhỏ:
 
                - 
                
                - "Sắc bất dị không, không bất dị sắc; sắc tức thị không, 
                không tức thị sắc"...
 
                - 
                
                Tôi bần thần đứng chôn chân nơi bệ Phật. Câu kinh Bát Nhã đã 
                ngàn lần âm vọng trong tôi, nhưng chưa bao giờ thấm sâu và sáng 
                lòa đến như vậy.
 
             
              
           
                --o0o--
                 
              
              
            
             | 
   
           
               
       
       |