Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ CHÍN

Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM DIỆT TRÁNH THỨ BA MƯƠI MỐT

           Thiên Ðế Thích Ðề Hoàn Nhơn thưa: Bạch đức Thế-Tôn! Rất lạ lùng hi hữu đại Bồ-Tát Bát-Nhã ba la mật! Nếu ai được thọ trì thân cận đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm được công đức trong hiện đời như vậy, cũng thành tụng chúng sanh trang nghiêm thanh tịnh cõi Phật, từ một Phật quốc đến một Phật quốc cúng dường chư Phật, muốn có đồ cúng dường liền tùy ý liền được, theo chư Phật nghe pháp đến được vô thượng bồ đề trọn không giữa chừng quên sót. Ðại Bồ-Tát này cũng được gia thành tựu, mẫu thành tựu, sanh thành tựu, quyến tuộc thành tựu, tướng thành tựu, quang minh thành tựu, nhãn thành tựu, nhĩ thành tựu, tam muội thành tựu, đà la ni thành tựu.
            Ðại Bồ-Tát này dùng phương tiện lực biến thân như Phật, đến các quốc độ không Phật để tán dương lục ba la mật, tứ niệm xứ đến thập bát bất cộng pháp, dùng sức phương tiện mà thuyết pháp, dùng pháp tam thừa để độ thoát chúng sanh, chín là Thanh Văn thừa Bích Chi Phật thừa và Phật thừa.
            Bạch đức Thế-Tôn! Rất hi hữu! Thọ trì Bát-Nhã ba la mật là đã tổng nhiếp năm ba la mật đến mười tám pháp bất cộng, cũng là tổng nhiếp quả Tu Ðà Hoàn đến Phật đạo và nhứt thiết chủng trí.
            Ðức Phật nói: "Ðúng như vậy. Này Kiều Thi Ca! Thọ trì Bát-Nhã ba la mật là đã tổng nhiếp năm ba la mật đến nhứt thiết chủng trí.
            Lại này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ thọ trì thân cận đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm Bát-Nhã ba la mật này hiện đời được công đức, nên nhứt tâm nghe kỹ.
            Thiên Ðế thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Chúng tôi kính xin thọ giáo.
            Ðức Phật nói: "Nầy Kiều Thi Ca! Nếu có ngoại đạo phạm chí, hoặc ma vương ma dân, hoặc kẻ tăng thượng mạn muốn chống trái phá hoại tâm Bát-Nhã ba la mật của Bồ-Tát, những kẻ ấy vừa sanh lòng ác thời liền diệt mất trọn chẳng được theo ý muốn.
            Tại sao vậy? Vì đại Bồ-Tát thường thật hành sáu ba la mật.
            Do các chúng sanh mãi mãi tam tránh nên đại Bồ-Tát xả tất cả những nội vật ngoại vật để an lập chúng sanh trong đà na ba la mật.
            Do chúng sanh mãi mãi phá giới nên đại Bồ-Tát xã tất cả nội pháp ngoại pháp để an lập chúng sanh nơi giới ba la mật.
            Do chúng sanh mãi mãi đấu tránh nên đại Bồ-Tát xả tất cả nội pháp ngoại pháp để an lập chúng sanh nơi nhẫn nhục ba la mật.
            Do các chhúng sanh mãi mãi giải đãi nên đại Bồ-Tát xả tất cả nội pháp ngoại pháp để an lập chúng sanh nơi tinh tấn ba la mật.
            Do các chúng sanh mãi mãi loạn tâm nên đại Bồ-Tát xả tất cả nội pháp ngoại pháp để an lập chúng sanh nơi thiền na ba la mật.
            Do các chúng sanh mãi mãi ngu si nên đại Bồ-Tát xả tất cả nội pháp ngoại pháp để an lập chúng sanh nơi Bát-Nhã ba la mật.
            Do chúng sanh mãi mãi vì ái kiết mà luân chuyển sanh tử, nên đại Bồ-Tát này dùng sức phương tiện dứt ái kiết của chúng sanh, để an lập chúng sanh nơi tứ thiền, tứ vô lượng tâm, tứ vô sắc định, tứ niệm xứ đến Phật đạo.
            Trên đây là đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật được công đức trong đời hiện tại.
            Công đức đời sau được vô thượng bồ đề, chuyển pháp luân đầy đủ hạnh nguyện nhập vô dư Niết Bàn.
            Lại này Kiều Thi Ca! Nếu thiện nam tử thiện nữ nhơn nghe thọ trì thân cận đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm Bát-Nhã ba la mật này, thời cỗ của người này ở, các hàng ngoại đạo ma vương ma dân kẻ tăng thượng mạn muốn khinh hủy vấn nạn phá hoại Bát-Nhã ba la mật trọn chẳng thành được. Ác tâm của người này lần giảm diệt mà công đức lần thêm lớn. Nhờ nghe Bát-Nhã ba la mật này nên lần lần do đạo tam thừa đặng hết những sự khổ.
            Này Kiều Thi Ca! Ví như có vị thuốc tên ma kỳ. Có rắn đói đi kiếm ăn thấy mồi muốn mổ ăn, con mồi chạy đến chỗ vị thuốc ma kỳ. Do sức của hơi thuhốc nên rắn không dám tiến lại mà phải trở lui. Vì sức thuốc có thể thắng sức độc vậy.
            Này Kiều Thi Ca! Thiện nam thiện nữ này nghe thọ trì thân cận đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm Bát-Nhã ba la mật này, nếu có những sự đấu tránh muốn đến phá hoại, do oai lực của Bát-Nhã ba la mật, ác sự liền mau tiêu diệt, người này liền sanh thiện tâm thêm nhiều công đức.
            Tại sao vậy? Vì Bát-Nhã ba la mật này có thể diệt những sự đấu tránh.
            Những gì là sự đâu tránh? Chính là tham, sân, si, vô minh nhẫn đến những cái, kiết, sử, triền, nhóm khổ lớn, ngã kiến, nhơn kiến, chúng sanh kiến, đọan kiến, thường kiến, cấu kiến, tịnh kiến, hữu kiến, vô kiến, xan tham, phạm giới, sân khuể, giãi đãi, loạn ý, vô trí, thường tưởng, lạc tưởng, tịnh tưởng, ngã tưởng, chấp sắc, chấp thọ tưởng hành thức, chấp đàn na ba la mật nhẫn đến chấp nhứt thiết chủng trí, chấp Niết-Bàn, những sự đấu tránh này đều có thể tiêu diệt không cho tăng trưởng.
            Lại này Kiều Thi Ca! Trong Ðaị Thiên Thế Giới chư Thiên Vương đến Sắc Cứu Cánh Thiên thường thủ hộ thiện nam thiện nữ nào có thể nghe thọ trì Bát-Nhã ba la mật, cúng dường người đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm Bát-Nhã ba la mật.
            Hiện tại chư Phật mười phương cũng đồng ủng hộ thiện nam thiện nữ này.
            Các thiện nam thiện nữ này dứt pháp ác, thêm lớn pháp lành, hư là đàn na ba la mật cũng tăng đến nhứt thiết chủng trí, càng tăng vì vô sở đắc vậy. Các thiện nam tử này có lời nói ra đều được tín thọ, hàng thân hữu bền chặt. Thiện nam thiện nữ này không nói lời vô ích, chẳng bị sân khuể che đậy, chẳng bị kiêu mạn xan tham tật đố che đậy. Người này tự mình chẳng sát sanh, dạy người chẳng sát sanh, tán thán pháp chẳng sát sanh, cũng hoan hỉ tán thán người chẳng sát sanh. Người này tự mình xa lìa trộm cắp, dạy người chẳng trộm cắp, tán thán pháp chẳng trộm cắp cũng hoan hỉ tán thán người chẳng trộm cắp. Người này tự mình chẳng tà dâm, dạy người chẳng tà dâm, tán thán pháp chẳng tà dâm, cũng hoan hỉ tán thán người chẳng tà dâm. Người này tự mình chẳng vọng ngữ, dạy người chẳng vọng ngữ, tán thán pháp chẳng vọng ngữ, cũng hoan hỉ tán thán người chẳng vọng ngữ. Nơi chẳng lưỡng thiệt, chẳng ác khẩu và chẳng vô ích ngữ cũng như vậy.
            Người này tự mình chẳng tham, dạy người chẳng tham, tán thán pháp chẳng tham, cũng họ an hỉ tán thán người chẳng tham. Nơi chẳng sân não và chẳng tà kiến cũng như vậy.
            Người này tự thật hành đàn na ba la mật, dạy người thật hành đàn na ba la mật, tán thán pháp đàn na ba la mật, cũng hoa nhỉ tán thán người thật hành đàn na ba la mật. Nhẫn đến tự được nhứt thiết chủng trí, dạy người được nhứt thiết chủng trí, tán thán pháp nhứt thiết chủng trí, cũng hoan hỉ tán thán người được nhứt thiết chủng trí.
            Ðại Bồ-Tát này lúc thật hành sáu ba la mật, có bố thí bao nhiêu đều cùng chúng sanh hồi hướng vô thượng bồ đề, vì vô sở đắc vậy.
            Lúc thật hành lục ba la mật như vậy, thiện nam thiện nữ này nghĩ irằng nếu không bố thí, tôi sẽ sanh nhà bần cùng, chẳng có thể thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ, cũng chẳng có thể được nhứt thiết chủng trí.
            Nếu không giữ giới tôi sẽ sanh trong ba ác đạo, còn chẳng được nhơn thân huống là có thể thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được vô thượng bồ đề.
            Nếu không tu nhẫn nhục thân tôi sẽ hủy hoại các căn, sắc lực sẽ không đầy đủ, chẳng thể được sắc thân toàn vẹn của Bồ-Tát mà chúng sanh ngó thấy ắt thêm lớn căn lành mãi đến vô thượng bồ đề, cũng không thể thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được nhứt thiết chủng trí.
            Nếu giãi đãi, tôi chẳng thể được Bồ-Tát đạo thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được nhứt thiết chủng trí.
            Nếu loạn tâm, tôi sẽ chẳng sanh được các thiền định, cũng chẳng thể thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được nhứt thiết chủng trí.
            Nếu tôi vô trí không được phương tiện trí thời không thể vượt hơn bực Thanh Văn Bích Chi Phật để thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được nhứtt hiết chủng trí.
            Ðại Bồ-Tát này lại nghĩ rằng tôi chẳng nên vì tùy xan tham mà chẳng đầy đủ đàn na ba la mật, chẳng nên vì tùy phạm giới mà chẳng đầy đủ thi la ba la mật, chẳng nên vì tùy sân khuể mà chẳng đầy đủ nhẫn nhục ba la mật, chẳng nên vì tùy giãi đãi mà chẳng đầy đủ tinh tấn ba la mật, chẳng nên vì tùy loạn ý mà chẳng đầy đủ thiền na ba la mật, chẳng nên vì tùy suy tâm mà chẳng đầy đủ Bát-Nhã ba la mật.
            Nếu chẳng đầy đủ sáu ba la mật, thời tôi trọn chẳng thể thành tựu nhứt thiết chủng trí.
ÕThiện nam thiện nữ này thọ trì thân cận đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm Bát-Nhã ba la mật như vậy cũng chẳng rời tâm nhứt thiết trí, được những công đức đời này và đời sau.
            Thiên Ðế thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Hi hữu thay đại Bồ-Tát Bát-Nhã ba la mật, vì hồi hướng tâm nhứt thiết trí, cũng vì chẳng cao tâm.
            Ðức Phật nói: "Này Kiều Thi Ca! Thế nào là đại Bồ-Tát Bát-Nhã ba la mật vì hồi hướng tâm nhứt thiết trí, cũng vì chẳng cao tâm?
            Thiên Ðế thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát nếu thật hành thế gian đàn na ba la mật bố thí cho chư Phật, Bích Chi Phật, Thanh Văn và người nghèo cùng khốn khổ, vì không phương tiện lực nên sanh cao tâm.
            Nếu thật hành thế gian thi la ba la mật, nghĩ rằng tôi thật hành trì giới, tôi có thể đầy đủ giới ba la mật, vì không phương tiện nên sanh cao tâm.
            Nhẫn đến thật hành thế gian Bát-Nhã ba la mật, nghĩ rằng tôi thật hành Bát-Nhã ba la mật, tôi tu Bát-Nhã ba la mật, vì không phương tiện nên sanh cao tâm.
            Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát lúc tu thế gian tứ niệm xứ, tự nghĩ rằng tôi tu tứ niệm xứ, tôi đầy đủ tứ niệm xứ, vì không phương tiện nên sanh cao tâm.
            Nhẫn đến mười tám pháp bất cộng đến nhứt thiết chủng trí, nghĩ rằng tôi tu pháp bất cộng, tôi sẽ thành tựu chúng sanh, tôi sẽ thanh tịnh Phật độ, tôi sẽ được nhứt thiết chủng trí. Vì còn ngô ngã không phương tiện nên sanh cao tâm.
            Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát thật hành thế gian thiện pháp như vậy, vì thấy có ngô ngã nên sanh cao tâm.
            Bạch đức Thế-Tôn! Nếu đại Bồ-Tát thật hành xuất thế gian đàn na ba la mật chẳng thấy có người thí, chẳng thấy có kẻ nhận, chẳng thấy có vật bố thí. Thật hành xuất thế gian đàn na ba la mật như vậy vì hồi hướng nhứt thiết chủng trí cũng chẳng sanh cao tâm.
            Thật hành thi la ba la mật, thi la ba la mật bất khả đắc.
            Thật hành nhẫn nhục ba la mật, nhẫn nhục ba la mật bất khả đắc.
            Thật hành tinh tấn ba la mật, tinh tấn ba la mật bất khả đắc.
            Thật hành thiền na ba la mật, thiền na ba la mật bất khả đắc.
            Thật hành Bát-Nhã ba la mật, Bát-Nhã ba la mật bất khả đắc.
            Tu tứ niệm xứ, tứ niệm xứ bất khả đắc.
            Nhẫn đến tu nhứt thiết chủng trí, nhứt thiết chủng trí bất khả đắc.
            Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát Bát-Nhã ba la mật như vậy, vì hồi hướng nhứt thiết chủng trí, vì chẳng sanh cao tâm.