Bố Đại Hòa Thượng
Một Hóa Thân Của Đức Phật
Tịnh Hải
--o0o--
 
Với một nụ cười hỉ xả, trong một tư thế ngồi thoải mái, Ngài Di Lặc qua hóa thân làm Bố Đại Hòa thượng, xuất hiện như một Thiền tăng cuồng ngạo và vui tươi. Đó là hình ảnh ước mơ về một đời sống thanh bình trong những tiếng cười ròn rã. 
Bố Đại Hòa thượng, theo sự tích được chép lại trong Cảnh Đức truyền đăng lục, quê ở Minh Châu, huyện Phụng Hóa, trong vùng Triết Giang ngày nay. không ai rõ tên họ Ngài là gì, chỉ biết Ngài tự gọi là Bố Đại Hòa thượng, nghĩa là Hòa thượng Túi Vải. Tướng người mập mạp, trán hẹp, bụng lớn, như trong các tranh vẽ thường thấy ngày nay. Nói năng vô định, ngủ thì tùy chỗ; thường dùng một cây gậy, quảy một cái túi vải, hễ ai cúng cho món gì, Ngài bỏ cả vào trong túi. Vào chợ, vào xóm, thấy cái gì là xin cái đó, bất kể cá ươn hay rau thúi. Xin được, bỏ vào miệng; còn lại thì bỏ vào túi. Người thời bấy giờ gọi là "Trường đinh tử Bố Đại sư", tức là "ông sư túi vải cây đinh dài". 
Có lần Ngài nằm trong tuyết, mà tuyết không thắm ướt đến mình. Người ta thấy thế cho rằng Ngài là một nhân vật kỳ lạ. Nếu Ngài đến xin hàng bán của ai, hàng đó nhất định sẽ bán chạy. Trời sắp sửa mưa, chắc chắn người ta sẽ thấy Ngài mang đôi guốc gỗ đẫm ướt đi bươn bã trên đường. Lúc trời hứa hẹn một ngày nắng ráo, người ta thấy Ngài treo cao đôi guốc gỗ trên cầu, nằm co chân mà ngủ. Cư dân lấy đó mà nghiệm thì có thể biết thời tiết sẽ tới. Cuộc đời Ngài để lại một số giai thoại đầy ẩn ngữ: 
Một thầy Tăng đi phía trước Ngài. Ngài chạy tới vỗ vào lưng. Thầy Tăng quay đầu lại, Ngài nói:
- Cho xin một văn tiền. 
Thầy Tăng trả lời: - Nói được thì tôi cho Ngài một văn tiền ngay. Ngài bỏ túi xuống, khoanh tay đứng 
Hòa thượng Bạch Lộc hỏi Ngài:
- Túi Vải (Bố Đại) là thế nào? Ngài bỏ túi vải xuống. Hòa thượng Bạch Lộc lại hỏi nữa:
- Cái việc của túi vải là thế nào? Ngài quảy lên vai mà đi. 
Hòa thượng Tiên Bảo Phúc hỏi:
-         Chỗ cốt yếu của Phật pháp là thế nào? Ngài bỏ túi vải xuống, khoanh tay đứng.
Bảo Phúc nói:
- Chỉ có vậy, hay có cái gì khác hơn nữa? Ngài liền quảy lên vai mà đi. 
Ngài đứng giữa ngã tư. Có một thầy Tăng hỏi:
- Hòa thượng làm gì ở đó?
Ngài đáp:
- Đợi một người.Đến rồi! Đến rồi!. Ông không phải là người đó;
- Ngài đó thế nào?
- Cho xin một văn tiền. 
Ngài có làm bài ca như sau: 
            - Chỉ cá tâm tâm tâm thị Phật 
Thập phương thế giới tối linh vật 
Tung hoành diệu dụng khả liên sanh 
Nhất thiết bất như tâm chân thật 
Đằng đằng tự tại vô sở vi 
Nhàn nhàn cứu cánh xuất gia kiến 
Nhược đồ mục tiền chân đại đạo 
Bất kiến tiêm hào dã đại kỳ 
Vạn pháp hà thù tâm hà dị 
Hà lao cánh dụng tầm kinh nghĩa 
Tâm vương bổn tự tuyệt đa tri 
Trí giả chi minh vô học địa 
Phi Thánh phi phàm phục nhược hồ 
Bất cưỡng phân biệt thánh tình cô 
Vô giá tâm châu bổn viên tịch 
Phàm thị dị tướng vọng không hô 
Nhơn năng hoằng đạo đạo phân minh 
Vô lượng thanh cao xứng đạo tình 
Huề cẩm nhược đăng cố quốc lộ 
Mạc sầu chư xứ bất văn thinh 
 
(Chính đó tâm tâm tâm là Phật 
Mười phương thế giới nó linh nhất 
Dọc ngang diệu dụng có gì đâu 
Nhất thiết sao bằng tâm chân thật 
Ngời ngời tự tại chẳng làm chi 
Phới phới rồi xa xuất gia thấy 
Nếu thấy trước mắt đạo lớn thật 
Không thấy tơ hào mới quá kỳ 
Vạn pháp y nhiên tâm vẫn vậy 
Nhọc gì mà phải tìm nghĩa kinh 
Tâm vương vốn đã biết cùng khắp 
Người trí chỉ cần cái không học 
Chẳng phàm, chẳng Thánh, kể mà chi 
Chớ gượng phân biệt thì rõ Thánh 
Tâm châu vô giá vốn tròn sáng 
Phàm là dị tướng tạm gọi không 
Người nay hoằng đạo, đạo phân minh 
Vô lượng thanh cao xứng đạo tình 
Quảy gánh bước lên đường cố quốc 
Lo gì khắp chốn chẳng nghe danh) 
Ngài còn làm bài kệ khác nữa:  
Nhất bát thiên gia phạn 
Cô thân vạn lý du 
Thanh mục đỗ nhơn thiểu 
Vấn lộ bạch vân đầu 
 
(Chiếc bát cơm ngàn nhà 
Thân côi muôn dặm xa 
Mắt xanh nào ai có 
Hỏi đường mây trắng qua) 
Đời Lương, niên hiệu Trinh Minh thứ hai, năm Bính Tý, tháng Ba , khi sắp thị tịch, Ngài có nói bài kệ:  
- Di lặc chân Di lặc 
Phân thân thiên bách ức 
Thời thời thị thời nhơn 
Thời nhơn tự bất thức 
 
(Di lặc thiệt Di lặc 
Hóa thân trăm nghìn ức 
Thường hiện cho người đời 
Người đời không ai biết) 
Nói kệ xong, Ngài yên lành mà tịch. Về sau, ở châu khác, có người cũng thấy Ngài mang túi vải mà đi. Nhân đó, người ta mới tranh nhau vẽ tượng Ngài. Toàn thân của Ngài cho tới đời nhà Tống, còn được thấy tại chùa Nhạc Lâm.
-- o0o --