Chết Chìm
(Phỏng theo kinh Bách Dụ)
 
            Ngày xưa có một người giàu nhờ ở tài khoác lác và keo kiệt. Nhờ ở tài nịnh nọt, mà ông ta quen biết với rất nhiều quan lớn trong triều đình.  thị vào sự quen lớn đó, nên ông ta tha hồ bốc lột đám dân lương thiện một cách tàn nhẫn. Trong khi đó không có ai dám hé môi, vì hé môi là bị thủ tiêu hoặc bị tù đày ngay tức khắc. Dưới trướng của ông ta là một đám gia nhân cũng biết tài nịnh nọt giống như chủ không khác. Thật là chủ nào tớ nấy. Nhân một ngày nhàn rỗi, chủ tớ cùng nhau nô đùa, ăn uống, tán láo, v..v.. Như có một cái gì đó quan trọng, bí mật, nên gương mặt ông ta đang từ vui vẻ biến thành suy tư trầm trọng. Bọn nô bộc thấy thế lấy làm hoảng sợ. Một người trong bọn đánh bạo mới hỏi:
            - Thưa gia chủ, vì cớ gì mà gia chủ không vui? Có phải trong đám tụi con có người gàn dở làm cho gia chủ tức giận, xin gia chủ cứ việc thẳng tay trừng trị.
            - Không, các người không có gì làm cho ta phiền lòng. Sự kiện hôm nay làm ta mất vui là vì ta chợt nghĩ tới thằng bạn cũ. Các người có biết không? Sau ba năm ta không gặp nó, chợt một hôm trên đường từ quan phủ trở về nhà, ta bỗng thấy một người ngồi trên kiệu, người ấy được đám gia nhân tiền hô hậu ủng rất là oai phong. Ðộng tánh hiếu kỳ ta mới quan sát, vỡ lẽ là thằng bạn cũ của ta. Xưa kia nó nghèo rách mồng tơi, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, vậy mà nay nó lại oai phong hơn ta. Cái kiệu và dàn chào của nó chỉ có thua vua mà thôi, chứ còn trong thế gian này chưa có ai mà có được kiệu và dàn chào oai như nó, kể cả ta. Tụi bay coi, bảo sao mà tao không suy nghĩ cho được. Tụi bay biết không, hỏi ra tao mới biết lý do tại sao nó giàu!
            - Thưa chủ nhân xin ngài vui lòng nói lý do tại sao nó giàu, để tụi con được mở rộng tầm mắt!
            - Nó giàu có là nhờ hải sản, ngọc báu ở biển khơi đó, biết chưa!
            - Ồ, thưa gia chủ, tưởng chuyện gì chớ việc nó lấy ngọc báu ngoài biển khơi thì quá dễ.
            Nghe đứa gia nhân nói như thế, ông trưởng giả động tánh tham lam hỏi vặn:
            - Dễ là dễ như thế nào?
            - Thưa gia chủ, hải sản ở biển khơi là thuộc về tất cả của mọi người, hắn đi lấy được thì chúng ta cũng đi lấy được, do đó mà con nói dễ.
            Nghe đứa gia nhân nói có lý, thế là từ đó lão trưởng giả tham lam kia bắt đầu mua sách để nghiên cứu trong việc vượt thuyền ra khơi tìm ngọc quý. Bà con láng giềng thấy đám gia nhân hì hục đóng thuyền họ mới biết là ông trưởng giả keo kiệt sắp ra khơi. Một số trưởng lão trong làng, và cũng là người rất giỏi đường đi nước bước trong biển đến thăm hỏi, vì muốn giúp ông trưởng giả một phen. Trong thâm ý của ông lão không phải muốn giúp để lão ta giàu có thêm, mà ông ta dư biết lão trưởng giả kia chưa hề ra khơi bao giờ. Bây giờ mà ông ra khơi thì chẳng khác nào đi tự tử. Tuy nhiên khi hỏi chuyện, thì ông lão cảm thấy thất vọng vì cái lối khoác lác hỗn xược:
            - Tôi là người rất thông minh, vả lại tôi đọc rất nhiều sách ra khơi, tôi nhớ rất kỹ chẳng hạn như: Trường hợp thuyền chạm đá ngầm, hoặc giả nước biển chảy ngược, cộng thêm bão tố..v..v.. Trong trường hợp chắc chắn nguy hiểm mười phần, thì chỉ cần cầm cái lái thuyền cho chắc, kế đó xem chừng phương hướng cho kỹ càng, kịp thời xoay trở, trong lòng luôn luôn bình tĩnh khoan thai, đừng hoảng sợ bối rối, thì mọi việc sẽ được bình yên, không có chuyện chi đáng lo ngại. Những phương pháp ấy trong sách có biên chép rõ ràng, hiện tại tôi thuộc làu làu không quên một mảy may. Như vậy đâu có gì mà phải sợ!
            Ông lão nghe ông trưởng giả keo kiệt khoác lác, ông chỉ biết lắc đầu thương xót.
            Trong lúc đám gia nhân rất tin tưởng nơi chủ của họ. Thuyền nhổ neo ra khơi. Khoảng mười lăm ngày đầu, trong thuyền nhờ có thuyền trưởng lèo lái nên mọi việc diễn tiến rất tốt đẹp. Thuyền từ từ ra giữa biển, thình lình anh thuyền trưởng chỉ huy chẳng may mắc bệnh rồi chết. Bấy giờ ông trưởng giả keo kiệt mới đích thân điều khiển mọi việc. Trong lúc thuyền lênh đênh giữa mặt biển bỗng gặp trận gió to lớn, ba đào chuyển động, làm cho thuyền đảo lộn quay cuồng trong làn sóng dữ dội không thể tiến tới được. Trong lúc nguy hiểm, thập tử nhất sanh, mọi người trong thuyền nghe ông trưởng giả keo kiệt kia nói lầm thầm trong miệng ỘPhải nắm chắc mái chèo, phải đổi hướng và bình tĩnh. Mọi việc ấy rất đơn giản, tôi đã nằm lòng hết cả rồi...Ợ Miệng thì nói như vậy, nhưng trên thực tế y không hiểu chính xác phải làm gì, và làm cách nào cho chiếc thuyền ra khỏi cơn sóng gió. Kết quả, sau khi chiếc thuyền quay cuồng vật lộn với sóng gió một hồi, rồi từ từ ngấm dần xuống đáy biển khơi làm cho mọi người trong thuyền đều bị chết chìm.
            Lời Bàn:
Ðoc xong câu chuyện này chúng ta đã thấy gì?
            Chuyện này tỉ dụ trên thế gian cũng có rất nhiều người chỉ hiểu chút ít văn tự, danh tướng nhưng đối với nghĩa lý và Phật Pháp không có thể nhận hiểu chắc chắn tinh tường. Chỉ hiểu chút ít, cộng với tánh gàn bướng, hoặc vì tự ti mặc cảm nên tự phong cho mình là người thông minh, cho mình là người có kiến thức sâu rộng, bèn đem văn tự trên sách bướng bỉnh dạy người một cách hỗn loạn. Kết quả chẳng những tự mình lầm lẫn mà còn di hại cho nhiều người. Trong Phật Pháp điều cốt yếu là nơiỢBát Nhã Văn Tự mà khởi công hạnh quán chiếu Bát NhãỢđể thực hành. Hay nói một cách khác học và hiểu suông thì vô bổ, mà cần phải thực hành phải đi đôi với sự hiểu biết mới hữu ích. Bởi vì lúc thực hành chính là lúc đem nghĩa lý văn tự của Phật Pháp áp dụng với sự hiểu biết thật tế của mình để tiêu hóa và biến thành sự hiểu biết của chính mình. Một số người học, cũng như một số người tin đạo Phật lờ mờ chỉ biết một vài câu kinh, đọc một vài quyển sách, biết xử dụng một từ ngữ, văn cú mơ hồ, rồi tự cho mình hiểu biết nhiều, sanh tâm cao ngạo. Hiểu Phật mà hiểu kiểu đó là sai lầm, điều này chẳng khác chi như lão trưởng giả keo kiệt kia tự dối lấy mình nên mới có thảm họa bị hại, một mình chết chìm chưa đủ, còn hại thêm vô số người khác.
-- o0o --