TẬP SAN DƯỢC SƯ
Không Còn Lo Âu
Tâm Như
---o0o---
 
Nói đến lo âu là chúng ta phải nói đến sự cùng túng, quẩn bách. Có thể nói Lo âu và khốn khổ là cặp tệ hại luôn luôn đi song với nhau như bóng với hình. Cả hai tệ hại này cùng sống và cùng chết với nhau trên thế gian này. Nếu chúng ta lo âu, chắc chắc chúng ta cũng sẽ cảm thấy khổ sở. Nếu chúng ta cảm thấy khốn khổ, chắc chắc chúng ta sẽ lo âu.
Chúng ta phải đối phó với những sự kiện của đời sống, phải đương đầu với những diễn tiến khác nhau của kiếp con người. Mặc dầu không thể lẩn tránh chúng, nhưng chúng ta cũng không nên để cho những tệ hại lo âu và khốn khổ tràn ngập và điều khiển chúng ta. Trái lại, chúng ta phải khắc phục chúng, và là người phật tử chúng ta phải tin tưởng là chúng ta có đủ khả năng để làm việc này. Điều cần thiết là phải có sự hướng dẫn thích đáng mọi cố gắng, mọi quyết tâm và kiên nhẫn của chúng ta. Nếu chúng ta hiểu biết sự vật một cách chơn chánh, và thận trọng áp dụng tuệ giác và sáng suốt của chúng ta vào mọi việc làm, thì chắc chắn chúng ta có thể chế ngự được những cảm xúc và thoát ra khỏi mọi lo âu và khốn khổ.
Những sự lo âu và khốn khổ là con đẻ của chính chúng ta, vì chính tự chúng ta tạo nó trong tâm. Do vì không đủ khả năng, hay vì thất bại, hoặc không hiểu được và không ước lượng được trọn vẹn những cảm xúc ít nhiều ích kỷ của chúng ta, và vì chúng ta lượng định quá đáng hay sai lạc phẩm giá của sự vật nó cũng tạo thành trạng thái lo âu khổ sở. Nếu chúng ta có thể nhìn sự vật đúng trong bối cảnh của sự vật, và thấy rằng không có gì là trường tồn vĩnh cửu, không có gì tồn tại vững bền trong thế gian nầy và tự ngã của chúng ta chỉ là trí tưởng tượng hoang dại, chạy loạn trong cái tâm không kềm chế, như một con ngựa hoang, thì chúng ta sẽ không còn hoang phí thời giờ để tìm ra phương thức thích hợp để tận diệt các chứng bịnh lo âu và khốn khổ. Thật sự chúng ta có mọi khả năng làm như chúng ta muốn, do vậy chúng ta phải tự trau dồi tâm trí, tự quên mình, để dấn thân vào những công tác phục vụ nhơn loại, và để trở nên người hữu ích cho nhơn quần xã hội. Đó là một trong những phương thức mà chúng ta có thể tìm đến sự an tịnh và hạnh phúc thật sự.
Nhiều người trong chúng ta có những ham muốn và những khát vọng, những lo âu và sợ sệt mà chính cá nhân đó cũng cảm thấy hổ thẹn, không dám nhận, dầu là âm thầm tự nhận trong lòng. Chúng ta không biết làm thế nào để cho những cảm xúc ấy trở nên cao thượng hơn. Tuy nhiên, những xúc động ấy có một năng lực, dầu chúng ta có cố ý che đậy hay làm cách nào để đè nén, dồn ép, nó cũng tìm lối thoát và khi thoát ra. Sự bộc phát đó nó làm xáo trộn guồng máy cơ thể vật chất này, và gây nên những chứng bịnh kinh niên. Trong trường hợp nầy, nếu là phật tử chúng ta đối trị không khó khăn, chúng ta có thể sửa đổi những điều ấy bằng các phương pháp tụng kinh, niệm Phật, tham thiền thích ứng, tức là tự chúng ta chế ngự cái tâm ham muốn. Bởi vì một tâm hồn buông lung là nguyên nhân chánh tạo nên những lo âu và khổ sở.
Bất luận lúc nào mà chúng ta có sự lo âu trong lòng, chúng ta cũng không nên để biểu lộ gương mặt phiền muộn của chúng ta trước tất cả mọi người. Nếu cần thiết chúng ta chỉ nên tâm sự với những ai thật sự có thể giúp chúng ta, chớ không nên gặp ai cũng tâm sự. Trong lúc khó khăn mà chúng ta phải trải qua trên đường đời, nếu chúng ta có thể luôn luôn giữ được nụ cười trầm tĩnh thì quả thật là tốt đẹp. Điều này không có gì khó khăn nếu chúng ta thật sự cố gắng. Nhiều thanh niên quá đổi lo âu phiền muộn khi mất tình thương của người bạn gái. Hoặc nhiều cô thiếu nữ buồn phiền khi mất tình thương của người bạn trai, trong những hoàn cảnh bất mãn và thất vọng tương tợ, có những người không kiểm soát được lý trí có thể nghĩ đến việc quyên sinh tánh mạng, có người phải loạn trí, phần lớn tự thấy đau khổ không giải tỏa được
Tất cả những đau khổ phiền ấy đều do nơi sự kém hiểu biết về bản chất thật sự của đời sống. Dầu sao đi nữa, chúng ta cũng không thể tránh những cảnh chia ly xa biệt:
          - Sanh
          - Già
          - Bệnh
          - Chết,
          - Cầu Không được
          - Luôn luôn gặp người xung khắc
          - Xa lìa người thương
          - Năm ấm bất hòa
Sự chia ly xa biệt nầy có thể là sanh ly tử biệt là một trong tám cái khổ mà con người không ai là không vướng phải. Do vậy mà chúng ta có thể phân ly, chia lìa nhau từ buổi đầu, có thể ở đoạn giữa, hoặc vào lúc cuối cùng của cuộc đời, nhưng chắc chắn không thể tránh. Khi những sự kiện như vậy xảy ra, chúng ta phải cố gắng tìm hiểu nguyên nhân tại sao. Nếu cảnh biệt ly ấy vượt ra ngoài khả năng kiểm soát của chúng ta, thì chúng ta hãy can đảm chịu đựng và hãy nhận định rằng đó là bản chất của đời sống của con người.
Bất luận nơi nào mà sự sợ hãi phát sanh, nó chỉ phát sanh ở hạng điên cuồng, không phát sanh đến người trí, Đức Phật dạy như vậy.
Lo âu, sợ hãi chỉ là một trạng thái của tâm. Cho nên trạng thái tâm của chúng ta phải được kiểm soát và hướng dẫn. Nếu chúng ta sống thụ động một cách tiêu cực thì chắc chắn chúng ta không tránh khỏi sự lo âu sợ sệt. Trái lại nếu chúng ta năng nổ tích cực, thì sự năng nổ tích cực nầy nó sẽ đem lại hy vọng một tương lai tốt đẹp, và cho chúng ta những lý tưởng trong đời sống. Mỗi người chúng ta ai cũng đều có khả năng kiểm soát tâm của chúng ta. Chỉ có một việc mà con người có thể kiểm soát được một cách tuyệt đối, đó là tư tưởng của mình. Sự kiện này cùng với sự kiện xác thực khác là tất cả những gì mà con người tạo nên đều phải bắt đầu trong tư tưởng, hiểu được nguyên lý nầy thì chúng ta có thể khắc phục được sự lo âu sợ sệt.
Nói về cách khắc phục những lo âu sợ sệt, khi được một sinh viên hỏi về phương pháp hữu hiệu nhứt để chế ngự cái tâm, một nhà cơ thể học trứ danh người Anh trả lời:
- Hãy cố gắng làm điều gì cho một người nào.
Chàng sinh viên lấy làm ngạc nhiên với câu giải đáp có vẽ bí ẩn ấy, và xin giáo sư soi sáng thêm vấn đề.
Ông giáo sư nói tiếp:
- Bạn không thể có hai loại tư tưởng trái ngược nhau cùng một lúc. Do vậy những tư tưởng này sẽ xua đuổi các tư tưởng kia.
Quả thật, nếu như tâm của chúng ta hoàn toàn chăm chú vào việc giúp đỡ người khác mà không mảy may vụ lợi thì cùng lúc ấy bạn không thể có những sợ sệt.
Chúng ta phải biết rằng sự lo âu nó có khả năng làm khô cạn giòng máu trong cơ thể của chúng ta, từ đó chúng ta sẽ già cỗi sớm hơn là tuổi của chúng ta có. Vì thế nếu chúng ta biết giữ, càng ít sợ hãi, ít lo âu và phiền muộn, thì sức khoẻ và tuổi thọ của chúng càng được bảo tồn tốt đẹp. Mãi mãi sợ sệt và không ngừng lo âu là kẻ thù tệ hại nhất cho cơ thể con người, tại vì nó làm xáo trộn hoạt động bình thường của cơ thể của chúng ta. Để mãi mãi là một con người có tràn đầy nhựa sống, vui tươi yêu đời chúng ta có thể thực hiện nguyên tắc: Chúng ta phải biết làm vui lòng người khác, thì chúng ta sẽ có một gương mặt luôn luôn tươi tỉnh. Đó là vì chúng ta không để cho những lo âu phát sanh trong lòng. Có tất cả:
1- Vui Với Thiên Nhiên
Để thành đạt các lợi ích vật chất, con người chúng ta không có được bao nhiêu người có thì giờ để lắng tai nghe tiếng gọi của thiên nhiên. Hoạt động tinh thần của con người hiện mãi chăm chú mơ tưởng hạnh phúc tương lai mà lãng quên nhu cầu thiết yếu của cơ thể vật chất, và hoàn toàn không nghĩ đến giá trị thực tiễn của khoảnh khắc hiện tại. Cách hành xử không hài hòa với thiên nhiên của nhân loại ngày nay, là hậu quả phải có của những quan niệm sai lạc về trật tự thế gian, về kiếp nhân sinh, và về mục tiêu tối hậu của đời sống con người. Đó là nguyên nhân của tất cả mọi bất mãn, mọi lo âu, sợ sệt, và mọi hoàn cảnh bất ổn của thời hiện đại. Một con người thật sự mong muốn hoà bình là chúng phải giữ mình, hài hòa với thiên nhiên, không làm xáo trộn tự do của kẻ khác. Bởi vì tìm hạnh phúc cho mình bằng cách làm xáo trộn người khác quả thật là phương pháp sai lạc! Do vậy là người phật tử chúng ta phải thực tập cách sống sao cho hài hòa với thiên nhiên, vui với thiên nhiên, tạo nên sự tin tưởng thương yêu cho con người nếu không được mãi mãi thì tạm thời cũng được, nhưng điều chắc chắn là chúng ta không nên tạo thế đối đầu với người khác vì như vậy chúng ta khó sống yên ổn hạnh phúc.
Nếu con người chúng ta hung bạo và tạo những tội lỗi và mãi mãi sống ngược lại với định luật thiên nhiên, định luật vũ trụ, thì con người chúng ta sẽ làm ô nhiễm toàn thể bầu không khí bằng những hành động, lời nói và tư tưởng của mình. Hậu quả dĩ nhiên của hành động và tư tưởng sai lạc tương tợ là thiên nhiên không thể tạo nên những gì mà con người cần phải có để sống, trong lúc ấy con người có thể phải đương đầu với những truyền nhiễm và những loại thiên tai vô cùng nguy hại. Thí dụ:
- Gỗ trên rừng lúc bình thường thì chúng ta thấy giữa chúng ta và những loài thảo mộc vô tri nầy dường như không liên hệ, tuy nhiên nếu chúng ta có cái nhìn của một nhà bảo vệ môi sinh thì chúng ta mới thấy chính nhờ những loài thảo mộc vô tri nầy mà chúng ta tránh đuợc những cơn càn quét do mưa rừng tạo nên.
Ngược lại, nếu con người có một nếp sống thích ứng với định luật thiên nhiên và trật tự vũ trụ, nếu con người có một lối sống chơn chánh, thanh lọc bầu không khí bằng những công đức, bằng phẩm hạnh thanh cao và rải tâm từ của mình bủa rộng, bao trùm tất cả chúng sanh, chắc chắn con người chúng ta sẽ thay đổi bầu khí quyển để đem lại hậu quả tốt đẹp cho hạnh phúc nhơn loại.
Rất có thể chúng ta là một trong những người tân tiến rất bận rộn với những công việc. Nhưng nếu chúng ta chịu khó bỏ ra vài phút trong ngày để đọc những trang sách có giá trị. Thói quen này sẽ giúp chúng ta giải khuây, giúp chúng ta quên đi những mối lo âu, và cùng lúc, giúp chúng ta trau dồi tâm trí. Trong khi ấy, cũng nên nhớ rằng chúng ta là một phật tử hoặc là người có tôn giáo. Tôn giáo phục vụ chúng ta, đem lợi ích đến cho chúng ta, không những chỉ chúng ta không mà thôi mà còn cho nhân loại nữa. Như vậy, chính bổn phận của chúng ta là suy tư về tôn giáo của mình và dành vài phút trong ngày để thực hành những công việc có tánh cách thuận với đạo lý, hợp theo lẽ đạo. Như thế chúng ta đã hài hòa với thiên nhiên với con người.
2- Sức Khoẻ Và Cuộc Sống Tâm Linh 
Ngày xưa con người thường lo sợ hai loại bệnh, lao phổi và ung thư, đó là những lo âu của thời đại. Tuy nhiên ngày nay, về phương diện sức khoẻ, không phải lao phổi hay ung thư là những chứng bịnh tai hại nhứt của thời đại chúng ta. Bởi vì hiện nay, bịnh lao phổi hình như đã được kiểm soát và cũng có nhiều hy vọng rằng trong một tương lai không xa người ta sẽ tìm ra phương thức trị liệu cho bịnh ung thư. Đó là những vấn đề lo âu của thời đại.
Trong thực tế, mối nguy cơ quan trọng nhứt ngày nay là sự tăng trưởng mau chóng của những chứng bịnh thuộc về thần kinh và trí não. Ngoài ra còn nhiều người, tuy thường không được xem là bịnh nhưng rất cần, và hơn ai hết, phải được chữa trị, đó là chứng bệnh lãng tử, vô chủ vô y.
Người ta có thể hỏi tại sao những phần tử tội lỗi trong xã hội lại được nêu lên đây cùng một lúc với các bịnh tâm thần. Một trong những công trình tích cực và sâu xa nhứt, dẫn đến sự trực tiếp thành công trong công trình khảo cứu của Freud là sự nhìn nhận rằng những người gây tội ác và phạm pháp là những người bịnh về tâm thần, cần phải được chữa trị hơn là hành phạt. Chính cái nhìn phóng khoáng vào vấn đề như thế, cho nên muốn không còn lo âu cho con người của thời đại, là phải đặt nền tảng cho tất cả mọi cải cách xã hội cấp tiến, và mở đường dẫn lối đến phương pháp cải thiện, làm cho xấu trở nên tốt, hơn là tù tội.
3- Người Láng Giềng Tốt
Chúng ta không bao giờ thấy những người khác sống như thế nào. Chúng ta cũng có thể không biết gì về đời sống của những người không cùng một giai cấp xã hội với chúng ta, hoặc kém hơn, hoặc giàu có sang trọng hơn chúng ta. Nếu là khoẻ mạnh, chúng ta không thể biết được bịnh hoạn là như thế nào, và nếu chúng ta là người ươn yếu tật nguyền, chúng ta sẽ không hiểu được năng lực của người dồi dào sức khoẻ ra sao. Vì thiếu kinh nghiệm, cho nên chúng ta quá khắt khe, hoặc kém khoan hồng. Trong khi đó đức quảng đại khoan dung chỉ phát sanh do sự hiểu biết. Và nếu không có kinh nghiệm, chắc chắn chúng ta không thể có hiểu biết. Do đó, nên có nhiều kinh nghiệm, nhất là kinh nghiệm về mọi phương diện của đời sống. Do vậy chúng ta nên đi lại đó đây để mở rộng tầm mắt, nhưng không nên luôn luôn dùng những phương tiện dồi dào tiện nghi nhứt. Đây cũng là cách mà chúng ta không còn lo âu khi sống với những người chung quanh chúng ta.
4- Không chạy Theo Lạc Thú 
Đức Phật dạy rằng:
- Tất cả bất hạnh của con người đều phát sanh từ sự ham muốn lầm lạc, tham muốn những thú vui mà tiền của mua được, muốn nhiều quyền thế hơn kẻ khác, và quan trọng hơn tất cả, muốn tiếp tục mãi mãi sống sau khi chết.
Chính vì ham muốn những điều này mà con người trở nên lo âu và ích kỷ, bởi vì nó làm cho chúng ta chỉ nghĩ đến riêng mình, chỉ muốn cho riêng mình, và không để ý lo nghĩ đến những gì có thể xảy đến người khác. Và, bởi vì không thể thành đạt tất cả những gì mà chúng ta mong muốn, cho nên chúng ta luôn luôn lo âu và không toại nguyện. Phương pháp duy nhất để tránh tình trạng lo âu bất ổn là phải thoát ra khỏi nguyên nhân sanh ra nó, tức vượt qua khỏi mọi ham muốn. Điều này rất khó làm. Nhưng, ai đã thực hành và thành tựu viên mãn sẽ đạt đến trạng thái toàn hảo và an tịnh.
Trong tất cả mọi người chúng ta ai cũng nghĩ là chúng ta sẽ thỏa thích sự thọ hưởng những thú vui, nhưng chúng ta đã lầm vì chính những thú vui chế ngự, khắc phục chúng ta, bắt chúng ta làm nô lệ cho nó. Do vậy mà để mưu tìm thú vui, chúng ta không ngừng lo âu và luôn luôn tiêu hao năng lực. Trong thế gian luôn luôn biến đổi này chúng ta cứ luôn luôn đau khổ nhiều hơn là thỏa thích thọ hưởng khi mà chúng ta chạy theo, rượt bắt các thú vui giả tạm. Muốn không còn lo âu, chúng ta phải dừng lại không chạy theo chúng nữa.  
5- Liều Thuốc Thời Gian
Phiền não lo âu sẽ trôi qua nhanh theo thời gian. Điều gì làm cho chúng ta đau xót rơi lụy hôm nay sẽ sớm lùi vào dĩ vãng, và biến tan trong quên lãng. Rất có thể chúng ta còn nhớ là chúng ta đã có khóc, nhưng chắc chúng ta sẽ không còn nhớ mãi điều gì đã làm chúng ta khóc. Đó là những vết thương lòng khó quên. Tuy nhiên chúng ta phải nhận thức rằng chúng ta đang trưởng thành, và chúng ta đang trải qua một kiếp sống. Do vậy thay vì chúng ta cứ thao thức suốt đêm trường để than khóc một biến cố, hay bất hạnh xảy đến ngày hôm trước, hay ôm ấp một mối hận thù đối với người nào và chúng ta cứ tiếp tục để cho những tư tưởng tương tợ nó tự do gây xáo trộn trong tâm. Chúng ta có thể bị cơn giận dữ lôi cuốn đi xa, thì ngay từ bây giờ chúng ta phải nhận thức rằng chúng ta đã phung phí thì giờ và năng lực, và chúng ta đã tự tạo cho mình rất nhiều bất hạnh, trong lúc mà chúng ta có thể chận đứng nó và bắt đầu nghĩ đến việc khác.
Do vậy, dầu cho phiền não như thế nào, dầu lo âu sầu muộn ra sao, thì chúng ta cũng phải ghi nhận một điều:
- Thời gian là liều thuốc rất màu nhiệm.
Nó sẽ gắn liền những vết thương. Nhưng, trong hiện tại, chắc chắn phải có một điều gì đó mà chúng ta có thể làm được để khỏi bị tổn thương. Điều mà chúng ta có thể làm đó là không lo âu và phiền muộn. Cho nên chúng không nên để cho người khác và phiền não làm giảm suy năng lực và làm cho chúng ta trở thành người bất hạnh. Chúng ta phải ý thức rằng không phải một người khác xa lạ nào khác làm cho chúng ta đau khổ, lo âu và phiền não mà chính ta đã làm cho ta đau khổ bất hạnh.
Chúng ta có thể gặp một vài bực dọc trong công sở, hay ở một nơi nào khác mà chúng ta đang làm việc, tuy vậy chúng ta cũng không nên mang theo, hay kéo dài những bực dọc ấy về đến nhà, vì như vậy sẽ tạo không khí nặng nề trong gia đình, và ảnh hưởng những phiền muộn lây lan đến người thân trong gia đình.
Chúng ta phải nhận thức rằng có một phương thuốc trị liệu hay một phương cách để chấm dứt những vấn đề phiền phức đó, đó là phải thoát ra khỏi những ham muốn ích kỷ và vô trật tự của chúng ta, đồng thời phải tận diệt mọi hình thức hỗn loạn và vô minh.
Mỗi khi ta không tìm ra giải pháp cho một vấn đề, thường thường chúng ta có khuynh hướng tìm nơi để đổ lỗi, một người nào mà ta có thể trút hết gánh nặng tội lỗi. Chúng ta không sẵn sàng chấp nhận những thiếu kém của mình. Chúng ta cảm thấy rằng đổ lỗi cho người khác và nuôi dưỡng mối căm thù là dễ dàng hơn. Trong thực tế đã có nhiều người trong chúng ta đã làm như vậy. Đó là thái độ hoàn toàn sai lạc. Không nên phiền hà hay giận dỗi bất cứ một ai khác. Chúng ta phải hết sức cố gắng, tận dụng khả năng, và trầm tĩnh giải quyết những vấn đề của chúng ta, phải sẵn sàng đối phó với bất luận khó khăn nào mà ta gặp phải trên đường đời. Sớm hay muộn, nhanh hay chậm, nhưng chúng ta biết chắc liều thuốc thời gian sẽ hóa giải tât cả.
6- Hạnh Phúc Và Vật chất
Nhiều người lầm tưởng rằng họ có thể giải quyết tất cả mọi vấn đề lo âu phiền muộn nếu có tiền, nhưng họ không nhận thức rằng chính tiền của và sự nghiệp cũng mang theo những vấn đề của nó. Thiếu tiền trong cuộc sống sẽ vất vả, nhưng riêng tiền của không thể giải quyết tất cả mọi khó khăn.
Nhiều người không bao giờ biết như vậy, và xuyên qua suốt kiếp sống họ tận dụng mọi năng lực để cố gắng tích tụ điều này và vật nọ. Đến khi đã đạt được rồi họ cảm thấy rằng bao nhiêu đó cũng chưa làm họ thỏa mãn, mà còn phải tích tụ thêm nữa những vật này và những vật nọ khác. Trong thực tế, càng được nhiều họ càng muốn có thêm và như thế không bao giờ họ an vui hay biết là đủ. Như thế lại càng tạo tạo thêm sự lo âu. Để có thể giúp cho tâm tư chúng ta không còn lo âu phiền muộn, khi chúng ta đánh mất một vật gì, lời khuyên sau đây sẽ đem đến ta một niềm an ủi lạ thường:
- Đừng nói rằng cái này là của anh, và cái kia của tôi, Chỉ nói cái này đến với anh, cái kia đến với tôi. Khi nó không còn duyên thì thôi.  
Như vậy chúng ta có thể không còn luyến tiếc cái ánh sáng đang phai mờ. Tiền, của và tất cả những vật quý giá đắc tiền thuộc quyền sở hữu của chúng ta mà nay không còn nữa.
Nên nhớ là tài sản không phải là cái gì để chúng ta giấu cất một nơi rồi khát khao tìm thêm nữa. Nó phải là cái gì để ta sử dụng hầu đem lại an lành, cho ta và cho kẻ khác. Đó là cung cách của những người:
- Lấy của để che thân
Ngược lại, nếu chúng ta trải qua suốt thời gian của mình để bám víu vào tài sản sự nghiệp mà không nghĩ đến bổn phận đối với quốc gia, với đồng bào và tôn giáo của chúng ta, có thể một ngày kia, khi đến lúc, chúng ta sẽ phải ra đi với tâm hồn đầy lo âu sợ sệt và bỏ lại tất cả trên thế gian này. Chúng ta sẽ không thể thọ hưởng tài sản mà chúng ta đã khó nhọc dành dụm. Thì cung cách nầy là của những người:
- Lấy thân để che của
Tài sản sự nghiệp sẽ ở lại sau khi chúng ta ra đi. Thân bằng và quyến thuộc sẽ đưa chúng ta nhiều lắm cũng chỉ đến phần mộ là cùng, chứ không thể xa hơn nữa được. Nhưng, chỉ có những hành động tốt và xấu của chúng ta trong kiếp sống sẽ theo chúng ta mãi mãi trong kiếp luân hồi.
Nhiều việc mà chúng ta ước vọng là sẽ đem lại hạnh phúc, bởi vì khi:
- Có nhiều tiền của! nghe chừng như là một cái gì tuyệt diệu!
Nhưng khi đã đạt được rồi, có thể chúng ta cảm thấy rằng chính nó đem lại cho ta những lo âu mới, như việc phải sử dụng nó bằng cách nào, làm sao để gìn giữ nó, hoặc nữa, có thể nó dẫn dắt chúng ta đến những hành động điên rồ ...
Người giàu tiền của bắt đầu thắc mắc tìm hiểu, xem bạn bè của mình có đánh giá mình bằng tư cách riêng của mình, hay chỉ bằng tiền của mình đang có. Đây cũng là một hình thức phiền muộn thuộc về tinh thần. Và luôn luôn có tình trạng nơm nớp sợ mất cái gì đã có. Cái có nầy có thể là tiền của, hay một người thân. Như vậy, khi chúng ta thành thật nhìn rõ vào bên trong cái mà ta gọi là hạnh phúc, thì chúng ta thấy rằng đó chỉ là một ảo ảnh lững lờ phát hiện trong tâm mà không bao giờ chúng ta nắm lấy được, không bao giờ trọn vẹn, không bao giờ đầy đủ, hoặt ít lắm nó cũng mang theo tánh chất sợ sệt, vì sợ mất đi.
Tiền của chỉ trang trí cho cái nhà của chúng ta, không thể trang trí cho chính tâm tu chúng ta. Chỉ có những phẩm hạnh cao thượng của chúng ta mới có thể làm cho chúng ta trở nên đẹp. Y phục chỉ làm đẹp xác thân chớ không làm đẹp chúng ta. Chỉ có tác phong trong sạch và thanh cao mới trang trí cho chúng ta trở nên đẹp và cao thượng.
Phương pháp áp dụng để tạo cho một cuộc sống không lo âu sợ hãi phải là một phương pháp vô hại, không đụng chạm đến quyền lợi của bất cứ ai. Thọ hưởng sự an bình bằng cách gây đau thương cho một người, hay một chúng sanh khác thì không có nghĩa lý gì. Đức Phật dạy:
- Hạnh phúc thay! Những ai nuôi mạng sống của mình mà không gây tổn hại đến ai.
Không còn lo âu sợ hãi, hay hạnh phúc là một loại nước hoa, người nào thoa lên mình loại nước hoa nào thì sẽ có mùi thơm loại nước hoa đó. Vì thế chúng ta không nên mong muốn có thể thay đổi thế gian để cho nó thích ứng với ý muốn của chúng ta, nhưng chúng ta có thể biến cải tâm trí của chính chúng ta theo thế gian để không còn lo âu sợ hãi. Cho nên chỉ khi nào phải chịu làm điều thiện, thì chúng ta mới có thể thành tựu hạnh phúc cao thượng hơn người.
Nếu chúng ta muốn mưu tìm làm sao không còn lo âu sợ hãi hay tìm cầu hạnh phúc, thì chúng ta không nên nghĩ đến lòng biết ơn hay bạc bẽo. Và chỉ nên làm một điều là cho những ai đó những niềm vui, vì niềm vui cần được cho mọi người. Hãy thầm kín bên trong sự biết ơn như những cánh hoa hồng. Muốn có hoa hồng thì phải được vun bón, tưới nước, săn sóc, tưng tiu và gìn giữ mới có được, hạnh phúc cũng tương tự như thế.
7- Kiểm Soát Tâm
Cái tâm của con người ảnh hưởng sâu xa đến cơ thể. Nếu để tâm diễn tiến theo chiều hướng xấu xa và kết nạp những tư tưởng ô nhiễm thì nó có thể gây nhiều tai hại, có thể giết chết một chúng sanh. Ngược lại, tâm cũng có thể chữa khỏi một chứng bịnh của xác thân. Khi tâm chăm chú vào những tư tưởng chơn chánh, với sự cố gắng chơn chánh và hiểu biết sáng suốt, hậu quả của nó thật vô cùng lớn lao. Một cái tâm tinh khiết và những tư tưởng trong sạch, thật sự dẫn đến một kiếp sống khoẻ mạnh và an lành. Đức Phật dạy:
- Không có kẻ thù nào có thể gây tai hại cho ai nhiều bằng những tư tưởng tham ái, những tư tưởng sân hận, những tư tưởng ganh tị, v.v... của chính ta.
Con người mà không biết điều chỉnh cái tâm của mình để thích ứng với hoàn cảnh thì không khác nào một xác chết nằm trong quan tài. Do vậy chúng ta hãy hướng tâm của chúng ta trở vào bên trong và cố gắng tìm thích thú bên trong chính chúng ta. Chúng ta sẽ tìm thấy nơi đây một nguồn thích thú vô tận luôn luôn sẵn sàng để cho chúng ta thọ hưởng.
Chỉ khi nào được kiểm soát chặt chẽ và được hướng dẫn chơn chánh theo chiều tiến bộ và trật tự, tâm chúng ta mới trở thành hữu dụng cho người làm chủ nó, và cho xã hội. Một cái tâm vô trật tự đem lại cho người làm chủ nó, và cho nhiều người khác, tất cả những tai hại trong thế gian. Những tai hại ấy gây nên bởi những người không biết kiểm soát tâm và không biết làm cho tâm mình được thản nhiên, quân bình, trầm tĩnh.
Nên nhớ là trầm lặng không phải là yếu ớt. Một thái độ trầm lặng luôn luôn tiêu biểu cho con người thuần thục. Giữ được thái độ trầm lặng khi mọi việc đều thuận lợi thì không khó lắm, nhưng vẫn bình tĩnh khi sự vật xáo trộn quanh mình thì quả thật là khó. Chính đức tính khó có thể có này là điều đáng cho chúng ta cố gắng thành tựu. Bởi vì nhờ thành tựu và kiểm soát như vậy, chúng ta tạo nên một cá tính ổn định, vững chắc.
8- Hành Động Khôn Ngoan
Con người phải biết sử dụng tuổi trẻ, tiền của, quyền thế, năng lực, và kiến thức của mình vào đúng lúc, đúng nơi, đúng phương cách và sáng suốt, để gặt hái lợi ích cho chính mình và cho người khác. Nếu sử dụng sai lầm những ưu thế tương tợ, thì nó chỉ kéo chúng ta đi xuống. Một con người có hành động khôn ngoan là một người phải đủ mạnh để hay biết khi mình yếu, phải đủ can đảm để đương đầu với sợ sệt, phải hùng dũng và bất khuất khi thất bại, phải khiêm tốn và dịu dàng lúc đắc thắng.
Vài người được may mắn bỗng chốc trở nên giàu có. Nhưng trong những người này chỉ có một số ít biết bảo tồn tài sản vừa thọ được. Thế thường, khi được quá dễ, được mà không cần phải cố gắng và chuyên cần, người ta không lượng định đúng mức giá trị của vật đã thọ. Do đó người ta bắt đầu tiêu xài phung phí vào những việc không cần thiết, và không bao lâu, tiền của hao mòn. Vì thế là một người không ngoan chúng ta phải biết làm thế nào để giữ gìn tài sản. Không nên phung phí mà phải sử dụng tiền của một cách hữu ích, cho chính ta và cho người khác.
Nói tóm lại, để tránh tình trạng lo âu sợ hải, chúng ta phải xử dụng những gì mà chúng ta có như là:
- Hài hòa với thiên nhiên, giữ gìn sức khỏe và xây dựng cuộc sống tâm linh, đồng thời hãy để tâm đến những người chung quanh. Biết trân trọng những hạnh phúc chúng ta đang có, biết vận dụng liều thuốc thời gian, biết đắn đo giữa hạnh phúc và vật chất, biết kiểm soát tâm, và sống một cách không ngoan thì chúng ta sẽ không còn lo âu phiền muộn nữa.
--o0o--