HẠNH PHÚC VẪN HIỆN HỮU TRONG CUỘC SỐNG HIỆN ĐẠI
Thượng Tọa Horowpothane Sathindriya Thera
Việt dịch: Diệu Liên Lý Thu Linh
---o0o---
(Thượng Tọa Horowpothane Sathindriya Thera
hiện trú tại Trung tâm Thiền Định Phật giáo (Samadhi
Buddhist Meditation Centre), ở Campbellfield, Victoria, Úc.)
Tất cả mọi người trong xã hội đều kiếm tìm hạnh
phúc. Hòa bình, an lạc, thanh tịnh, thư giãn, tự tại và
hạnh phúc là những điều chúng tôi muốn nói đến ở đây.
Tuy nhiên, ngày nay nền văn hóa hiện đại dựa
trên thương mại, tiêu dùng, vật chất, ma túy, sự phân biệt
chủng tộc, những xung đột gia đình, những xáo trộn chính trị,
vũ khí hạt nhân và súng đạn đang càng ngày càng tràn lan
khắp thế giới.
Hiện tại xã hội chúng ta tràn đầy bao xung đột.
Mọi thứ đều biến chuyển. Khoa học và kỹ thuật đang tấn công
chúng ta, nền kinh tế quốc gia và văn hóa dân tộc bị đe dọa
bởi sự toàn cầu hóa của văn hóa Mỹ.
Tính nhân bản, những giá trị xã hội, đạo đức,
luân lý và tập quán đang bị mai một và lãng quên. Những nét
văn hóa đặc thù của chúng ta và những kỷ cương đạo đức từng
được tôn trọng đang bị nền văn hóa bạo lực hủy diệt.
Không chối cãi là với toàn cầu hóa, chúng ta
đang cùng đồng hành đến một điểm chung, nhưng so sánh với ba
mười năm về trước, thì những giá trị, chất lượng sống, cách
sống của con người đã hoàn toàn thay đổi. Nó đã đảo lộn một
cách nghiêm trọng. Người ta phải đối mặt, phải chịu đựng
bao vấn đề về sức khỏe.
Nhiều người phải trải qua những đau đớn tột cùng
nơi thân và tâm. Khủng hoảng tâm lý, trầm cảm, căng thẳng,
bức xúc, âu lo, sợ hãi và bao điều tiêu cực khác đang gia
tăng tốc độ trong xã hội loài người chúng ta. Do đó, số
người tự tử, hiếp dâm, những ca ly dị, xung đột trong gia
đình, hỗn loạn ngoài xã hội và bạo lực đang ngày càng tăng
trưởng với cấp số nhân. Mặc dù khoa học và kỹ thuật tân
tiến đã phát triển vượt bực, chúng ta cũng không tìm được
thuốc để chữa những đau đớn, ung tấy nơi tâm hồn chúng ta.
Niềm hạnh phúc, sự tự tại và hạnh phúc nội tâm
không hiện hữu ở bên ngoài, mà chúng ở bên trong chúng ta.
Nếu ta muốn tìm được hạnh phúc đích thực, ta phải vung trồng
và phát triển những tư tưởng tích cực, hướng thiện để tạo ra
sự an bình trong ta.
Chúng ta cần quán sát nội tâm của mình, giống
như người gác cổng hay người bảo vệ canh giữ, trông chừng kẻ
ra người vào.
Từ thời thơ ấu, chúng ta đã tích lũy bao tư
tưởng bất thiện như ham muốn, sân hận, ghét bỏ, ganh tỵ, tự
ái, hiềm thù, công kích, vân vân. Rõ ràng là những tình cảm
này đã tạo nên bao vấn đề, bao nội kết trong ta.
Sống đơn giản, biết đủ là cách thực hành quan
trọng nhất đối với những ai đang sống trong nền văn hóa tiêu
thụ tinh vi, luôn khuyến dụ ta sống trong thế giới ảo tưởng.
Nếu có thể thõa mản những nhu cầu căn bản, thì ta cũng nên
thấy đủ, hơn là muốn được có thêm nhiều, nhiều vật chất hơn
nữa.
Hơn thế nữa, ta cần thân cận với những thiện hữu
tri thức, những người biết coi trọng những giá trị nội tâm
của con người.
Tứ Chánh Cần là một yếu tố quan trọng cần được
vung trồng và thực tập để tẩy uế những tâm ô nhiễm của chúng
ta. Nếu ta áp dụng được các đức tính đó vào cuộc sống hằng
ngày, ta sẽ đạt được những lợi ích của chân hạnh phúc và tâm
an bình.
Tứ Chánh Cần là:
1- Ngăn cản những tư tưởng bất thiện và tiêu cực
không để chúng phát khởi.
2- Buông bỏ những tư tưởng bất thiện và tiêu cực
khi chúng đã phát sinh.
3- Ươm mầm và vung trồng những tư tưởng thiện và
tích cực khi chúng chưa phát khởi.
4- Duy trì và phát triển những tư tưởng thiện và
tích cực khi chúng đã phát sinh.
Không có gì có thể ảnh hưởng đến tâm ta, ngoại
trừ những tư tưởng bất thiện và tiêu cực, chúng dày vò tâm
ta không thể tưởng được. Hiểu được điều này, ta phải quyết
tâm không để bất cứ tư tưởng bất thiện, tiêu cực nào đến với
tâm ta.
Thường tâm ta giống như một chú khỉ hoang, lang
thang đây đó, nhảy từ cây này sang cây khác, chuyền từ cành
nọ sang cành kia với đầy lòng ái dục trong một cánh rừng
rộng lớn. Tâm khỉ đó tạo ra bao biến động trong tâm ta.
Tâm chưa được điều phục, mất thăng bằng sẽ dẫn đưa ta đến
một cuộc sống đầy tai ương, khiến ta tưởng chừng mình đang
sống trong địa ngục, dầu chưa lìa khỏi cõi đời này.
Đa số chúng ta thường cảm thấy oán hận và tỵ
hiềm với tha nhân. Nhiều người không thể chịu đựng nỗi khi
thấy kẻ khác thành công, giàu có hơn mình. Họ không thể
hoan hỷ và chia sẻ sự tiến bộ, hạnh phúc, thành đạt và may
mắn của người khác.
Đó là một căn bịnh tạo ra những xung đột tâm
sinh lý và những trạng thái tâm khủng hoảng nơi con người.
Những con vi-rút tâm uế nhiễm này khiến tâm ta tăm tối, vô
minh, khiến ta không thể biết là tâm ta sâu sắc đến dường
nào.
Đó là lý do tại sao Đức Phật, vị đạo sự tuyệt
vời, đã dạy bảo, khuyến khích ta thực hành, điều phục tâm
mình, để ta có thể tẩy uế và giải thoát tâm khỏi những khổ
đau, những điều bất như ý.
Chúng ta không thể trách ai cả. Chúng ta phải
tự mang đến hạnh phúc cho tâm và buông bỏ mọi tiêu cực khiến
tâm cảm thấy bất hạnh. Chúng ta có thể nổi giận vì bị ai đó
dùng lời sĩ nhục, khích bác, hay hành động đầy ác ý và khiêu
khích. Chúng ta có thể đau lòng bởi những lời đàm tiếu hay
những điều thêu dệt bời những người gian ác, thâm độc.
Nhưng ngay khi điều đó xảy ra, hãy cố gắng hết sức để quay
vào bên trong và quán sát chặt chẻ nội tâm mình, xem ta đang
cảm giác, suy nghĩ gì. Nếu đó là tình cảm sân hận, thì hãy
nhẹ nhàng và khôn khéo buông bỏ nó. Vì sân hận chỉ làm mờ
ám, đầu độc tâm ta, khiến ta đau đớn và hoàn toàn bất hạnh.
Hãy cứng rắn. Hãy cố gắng hết sức để mạnh mẽ
ngăn chặn, không để một ý nghĩ uế nhiễm nào có thể ở trong
tâm, khiến tâm đau khổ.
Để đạt được hạnh phúc nội tâm chân thực, thì
CHÁNH NIỆM là yếu tố quan trọng và chủ lực để giúp ta rèn
luyện tâm và quán sát, gìn giữ ý với nỗ lực và sự quyết tâm
mạnh mẽ.
Chúng ta cần phải rèn luyện để buông bỏ mọi lo
âu, bao gánh nặng, khiến ta không thể có được hạnh phúc và
nội tâm an tịnh.
Như Đức Phật đã dạy: “Tâm rất khó nhận biết; nó
rất mỏng manh và vi tế; nó đến và đi tùy ý. Người khôn cần
kiềm giữ tâm mình, vì biết gìn giữ tâm sẽ mang đến cho ta
hạnh phúc”.
Diệu Liên Lý Thu Linh
(Dịch Theo Happiness Exists in Busy Life, nguồn:
Buddha Dharma Education Association, Úc)
01-31-2009 11:23:46
