TÌNH THƯƠNG YÊU ĐẦU ĐỜI
Bhante Wimala - Việt dịch: Diệu Liên Lý Thu Linh
---o0o---
Bhante Wimala là một tu sĩ Phật giáo Nguyên
thủy, người Tích Lan. Sư đã dành nhiều thời gian đi khắp
nơi, truyền dạy Phật pháp theo tinh thần của các tỳ kheo
thời Đức Phật còn tại thế. Bao năm qua, Sư đã hoằng pháp
cho nhiều người trên thế giới, thuộc đủ mọi tầng lớp xã hội.
Kinh nghiệm về tình thương yêu đầu đời, khi ta
nhập vào cuộc hành trình trên trái đất nầy, là tình thương
yêu gia đình. Tình thương đó bắt đầu bằng sự gắn bó có tính
cách bản năng giữa cha mẹ và con cái. Sự quan tâm, cử chỉ âu
yếm và những tình cảm khác vun bồi cho sợi dây đó thêm bền
chặt. Rồi tình thương đó phát triển lớn thêm bao trùm cả
tình thương anh chị em, người thân thích, bà con ruột thịt
của mình.
Tôi lớn lên ở Sri Lanka, nơi con trẻ luôn đưọc
yêu thương, bảo bộc. Tình thương đó cũng không hề thay đổi
ngay cả khi tôi đã trưởng thành. Khó ai nhận ra sự thay đổi
nào trong tình thân thiết đó, và nó đưọc kéo dài cho đến
ngày nay. Đó là phong tục Phật giáo của dân tộc tôi.
Tôi nhận thấy trong các nước phát triển như ở
Tây phương thì hoàn toàn trái ngược lại. Ở đó người ta cho
rằng khi con cái đã đủ tuổi trưởng thành, con cái phải tự
lập, phải tự lo cho bản thân. Do đó liên hệ gia đình thường
bị giới hạn đến chỉ còn là những cuộc thăm viếng thi thoảng
hay tệ hơn, những cú điện thoại. Một điều dể thấy nữa là các
lớp con cháu khi lớn lên không có sự kính trọng đối với thể
hệ cha ông. Cách hình thành xã hội của họ không cho phép họ
làm khác hơn.
Sự khác biệt giữa các xã hội Tây phương và xã
hội nơi tôi trưởng thành càng rỏ nét hơn khi có lần tôi đưọc
có mặt trong một lớp học với các thiếu niên Mỹ.
Khi còn nhỏ, tôi thường quỳ xuống cúi chào cha
mẹ trước khi vào giường. Các anh chị em tôi cũng làm thế. Và
chúng tôi có lý do để làm thế. Chúng tôi nghĩ rằng cha mẹ là
người đã lo cho ta thật chu toàn từ tấm bé. Họ nuôi nấng,
cho ăn, cho mặc, chăm sóc tình cảm chúng ta, dành cho chúng
ta những tình cảm nồng ấm, và luôn nâng đở ta. Khi chúng ta
vui chơi hay học hành, họ phải làm việc cả ngày vất vả để
nuôi dưỡng chúng ta.
Khi tôi nói đến chuyện nầy trong lớp học đó,
rằng tôi lạy chào cha mẹ mổi ngày, một thiếu niên đứng dậy
hỏi tôi rằng, có nên cúi lạy cha mẹ không, nếu cha mẹ đó
không tốt. Khi tôi trã lời có, anh ta rất ngạc nhiên, và bảo
rằng cha mẹ phải cư xử tốt mới đáng đưọc con cái kính trọng,
rằng nhiều bậc cha mẹ chẳng xứng đáng đưọc kính rọng. Lần
nầy thì đến lượt tôi là người ngạc nhiên, vì tôi đã đưọc dạy
rằng con cái không đưọc quyền phê phán cha mẹ.
Tôi giải thích rằng tình thương yêu kính trọng
cha mẹ của tôi dựa trên lòng biết ơn sâu xa. Trước hết là mẹ
tôi đã cưu mang tôi chín tháng trong bụng, rồi còn phải chịu
đau đớn khi sinh tôi ra, rồi công sức của cha và mẹ, mổi
ngày vất vả nuôi tôi lớn lên. Theo tôi nghĩ, không có cha mẹ
tốt hay xấu. Chỉ là họ chỉ có thể làm đưọc đến thế, dù đã cố
gắng hết sức mình trong hoàn cảnh của họ. Ngược lại điều đó
cũng đúng đối với con cái. Chúng ta thường kết tội người
khác dựa trên những thước mực của sự hoàn hảo.
Mổi gia đình đều có những hoàn cảnh riêng, cũng
như nhân loại trên thế giới có ai giống ai đâu. Không có gia
đình nào là toàn hảo, cũng như không có cá nhân nào là hoàn
toàn. Giữa những thăng trầm của cuộc sống, ta phải chấp nhận
những thiếu sót thôi. Đối với gia đình tôi cũng thế. Tôi đã
sống trong kỷ luật rất khắc khe của cha mẹ, có lúc tôi nghĩ
là tôi không chịu nổi, và đã thù ghét nó thậm tệ, nhưng sau
nầy tôi nhận ra chính những kỷ luật đó đã giúp tôi trở nên
một người hữu dụng hơn. Gia đình, yếu tố quan trọng nhất đời
tôi, lúc nào tôi cũng phải đặt trên hết mọi thứ và không có
gì lay chuyển đưọc, đúng như luật lệ xã hội nơi tôi lớn lên
kỳ vọng. Gia đình đã cho tôi sức mạnh, đã bảo bọc, chu toàn
mọi nhu cầu của tôi. Nhưng cũng như tất cả mọi thứ khác trên
đời, ta không thể đòi hỏi gia đình mình phải hoàn toàn, ta
cần phải biết ơn cho dù gia đình chỉ giúp ta những nhu cầu
tối thiểu để sinh tồn trong một thế giới mà chỉ cần sinh tồn
cũng không phải là điều dể thực hiện.
Vì thế, hãy bắt đầu bằng cách chấp nhận chính
chúng ta, với những gì chúng ta có, và cũng chấp nhận những
người thân quanh ta như thế. Nếu có những hiểu lầm, buồn
phiền trong gia đình với cha mẹ, anh chị em, hãy tha thứ cho
họ, tha thứ cho ta, hãy tỏ ra hiểu biết hơn, hãy có tâm từ
đối với họ.
Rồi thì bước tới, hãy để chuyện của quá khứ qua
một bên. Cha mẹ cũng như con cái đừng để mình trở thành là
nạn nhân của những chuyện đã qua, của những quá khứ đau khổ.
Đối với vấn đề nầy, Phật giáo đã khuyên tất cả những người
con Phật rằng: "Ở đây, ngay lúc nầy", có nghĩa là, sống ngay
trong giờ phút hiện tại, ngay thực tại nầy. Tất cả mọi thứ
khác, quá khứ hay tương lai, chỉ là những mảnh chấp vá của
vọng tưởng. Bước tới trước, và hãy tự nhắc nhở mình về những
mất mát mình phải chịu với một cuộc sống thiếu tình thương
yêu. Trái lại, nếu chúng ta biết yêu thương nhau vô điều
kiện, thì thế giới nầy sẽ hạnh phúc, tuyệt vời biết bao!
Diệu Liên Lý Thu Linh
(Trích dịch To Love is To Be Free
